Blockchain công khai là gì?
Blockchain công khai đề cập các blockchain phi tập trung mà trong đó bất kỳ ai cũng có quyền truy cập vào thông tin của blockchain và tham gia các hoạt động. Ethereum là blockchain công khai nổi tiếng nhất mà nhiều dự án DeFi, NFT và DApp được xây dựng trên cơ sở hạ tầng của blockchain đó. Tuy nhiên, blockchain này đối mặt với vấn đề tắc nghẽn mạng và phí gas cao. Vì vậy, các public chain khác có cơ hội phát triển. Hiện tại, có một số lượng lớn blockchain công khai có công nghệ và thuật toán cơ sở để cải thiện hiệu suất, cũng như giải quyết "bộ ba bất khả thi của blockchain". Các blockchain công khai nổi tiếng bao gồm Terra, Solana và Cardano, v.v.
Khả năng thay đổi quy mô blockchain là gì?
Blockchain lý tưởng phải có ba thành phần chính: bảo mật, cơ chế phi tập trung và khả năng thay đổi quy mô. Việc thay đổi quy mô của một blockchain có thể được đo bằng chỉ số giao dịch/giây (TPS). TPS trung bình của bitcoin là dưới 10, còn giá trị TPS hiện tại của Ethereum nằm trong khoảng từ 12 đến 15. Khối lượng giao dịch ngày càng tăng của Ethereum và sự nở rộ của hệ sinh thái DApp làm tăng các vấn đề tắc nghẽn giao dịch và phí gas cao. Vì vậy, Ethernet 2.0 (ETH.20) dự kiến sẽ ra mắt vào quý 2 năm 2022, sẽ được mở rộng quy mô với hiệu suất khoảng 100.000 TPS. Các blockchain công khai mới nổi những năm gần đây cũng thử khám phá các phương thức thay đổi quy mô bằng nhiều công nghệ khác nhau dựa trên tiền đề đảm bảo tính phi tập trung và bảo mật.
Làm thế nào để mở rộng quy mô blockchain?/ blockchain có thể mở rộng được không?
Theo kiến trúc blockchain, có ba biện pháp thay đổi quy mô chính: thay đổi quy mô lớp 0, thay đổi quy mô on-chain (thay đổi quy mô layer1), và thay đổi quy mô off-chain (thay đổi quy mô layer2). Phương thức thay đổi quy mô lớp 0 chủ yếu tối ưu hóa tốc độ truyền bằng cách thay đổi giao thức truyền dữ liệu cơ sở. Phương thức thay đổi quy mô on-chain có thể được cải thiện bằng cách tối ưu hóa lớp dữ liệu, mạng dữ liệu hoặc lớp đồng thuận. Phương thức thay đổi quy mô off-chain: điện toán off-chain, kênh trạng thái, chuỗi phụ và cross-chain.
Làm cách nào để mở rộng quy mô lớp 1?/ Mở rộng quy mô lớp 1 là gì?
Biện pháp thay đổi quy mô on-chain là cách thay đổi trực tiếp lớp cơ sở của giao thức blockchain để tăng cường kích thước khối và tốc độ xử lý dữ liệu giao dịch của blockchain theo ba cách:
Đầu tiên là thay đổi lớp dữ liệu. Bạn có thể tăng kích thước khối bằng cách mở rộng khối hoặc thay đổi kho lưu trữ dữ liệu giao dịch thông qua SegWit để tăng số lượng giao dịch/khối, đồng thời cải thiện hiệu suất của quy trình xử lý giao dịch.
Cách thứ hai là thay đổi cơ chế đồng thuận. Các blockchain công khai do Bitcoin đại diện áp dụng cơ chế đồng thuận PoW (Bằng chứng công việc), có hiệu suất bảo mật cao hơn nhưng quá trình xác minh giao dịch cực kỳ chậm do cần mọi nút tham gia vào từng giao dịch. Để khắc phục nhược điểm này, blockchain công khai Ethereum đang thay đổi từ cơ chế PoW sang PoS (Proof of Stake) và quá trình này sẽ hoàn tất khi mạng chính và chuỗi beacon được hợp nhất hoàn toàn. Một số public chain sử dụng cơ chế DPOS (Proof of Stake được ủy nhiệm), chẳng hạn như public chain EOS và public chain OKT, dựa trên PoS và giảm nút xác minh để cải thiện hiệu suất xác minh nhưng lại hy sinh cơ chế phi tập trung một phần. Ngoài ra, một số blockchain công khai dùng phương thức đồng thuận kết hợp. Ví dụ: Solana kết hợp cơ chế PoS và PoH (Bằng chứng lịch sử) để cải thiện đáng kể hiệu suất của blockchain.
Cách thứ ba là thay đổi lớp mạng lưới, tức là áp dụng chung phương thức Sharding. Ví dụ: blockchain NEAR dùng công nghệ Sharding để cải thiện quá trình xử lý khối lượng giao dịch/giây trên cơ sở cơ chế PoS.
Blockchain nào tốt nhất?
Hiện tại thật khó để xác định blockchain công khai nào có tiềm năng nhất vì chúng đều có điểm mạnh và điểm yếu riêng. Nhiều người hỏi liệu Ethereum có vượt mặt Bitcoin không? Xét về giá trị hệ sinh thái, có thể là có. Tuy nhiên, cho đến nay vẫn không thể chạm tới vốn hóa thị trường và hiệu suất thanh khoản của Bitcoin . Do đó, không có blockchain công khai nào có tiềm năng nhất hoặc tốt nhất. Trong tương lai, sự xuất hiện của Ethereum 2.0 và các blockchain công khai mới sẽ khiến cuộc cạnh tranh trở nên thú vị hơn.