2024’te İzlemeye Değer 7 Sabit Coin

Sabit coinler, başka bir para birimine veya varlık sınıfına sabitlenmiş kripto para birimleridir. Bu “sabitleme” (peg), genellikle USD veya EUR gibi itibari bir para birimidir, ancak altın gibi bir emtia da olabilir. Bir varlığa sabitlenmiş olmak, bir sabit coinin değerinin, sabitlendiği varlığın değerini takip ettiği anlamına gelir. Bu, teoride, sabit coinleri daha az değişken bir kripto para birimi hâline getirir. Bununla birlikte, fiyat istikrarı garanti edilmediğinden sabit coinlerin sabitlemesini kaybettiği durumlar olmuştur.

Sabit coinler geleneksel itibari para birimleri ile kripto para birimleri arasında bir köprü oluşturur. Giderek artan bir çeşitlilikte amaçlara hizmet ederler, günümüz kripto alım satımlarının temel bir parçasıdırlar ve birçok şekilde karşımıza çıkarlar. Bu nedenle, alana olan ilginiz ne olursa olsun, bu kripto türünü anlamak akıllıca olacaktır.

Bu makalede, sabit coinlerin ne olduğunu tanıtacak, günümüzün önde gelen sabit coinlerini inceleyecek ve sabit coinlerin popülerliğinin neden arttığını açıklayacağız.

İtibari Para Destekli Sabit Coin Nedir?

Basitçe söylemek gerekirse, İtibari para destekli sabit coinler, bir blok zinciri üzerinde basılan itibari (gerçek dünya) para birimlerinin sanal bir temsilidir. İtibari para destekli sabit coinler oluşturmak için itibari para birimleri kilitlenir ve akıllı sözleşmeler yoluyla bir eşdeğeri basılır. Kilitli itibari para, sabit coinin değerini belirleyen sabit coini destekleyen para birimi olarak hizmet eder. Bu bir sabitleme (peg) olarak bilinir. USDC ve USDT gibi dolar destekli sabit coinler için bu sabitleme ABD dolarına 1:1 orandadır, yani basılan her sabit coin için ABD doları veya diğer varlık eş değerleri şeklinde 1 $ rezervde tutulur.

Kendilerini destekleyen gerçek dünya para birimlerinin aksine, sabit coinler dünya çapında sınırsız, izinsiz para transferi için pratik bir alternatif sunmaktadır. Diğer faktörlerin yanı sıra bu durum, sabit coinlerin popülaritesinde ve kullanımında keskin bir artışa yol açmıştır.

Bugün Hangi Sabit Coinler Başı Çekiyor?

Sabit coinlerin yükselişine öncülük eden USD Coin (USDC) ve Tether (USDT), rakip itibari para destekli coinlere kıyasla üstün bir piyasa değerine sahip. Ancak, kriptodaki pek çok şey gibi, işler de hızla değişiyor. Kasım 2023’te Binance, borsanın yerel sabit coini Binance USD (BUSD) için desteğini sonlandırdığını duyurdu. Duyuru sırasında BUSD, piyasa değerine göre en büyük beşinci sabit coindir.

Bu arada, alan geliştikçe diğer sabit coinler de pazar payı kapıyor. İhtiyaçlarınız için hangi sabit coinin en iyisi olduğunu düşünüyorsanız, bu coinlerin ne olduğunu ve nasıl işlediğini anlamak önemlidir.

2024’ün önde gelen yedi sabit coinine genel bakış için okumaya devam edin.

1. USDT

USDT dolar destekli bir sabit coindir. İlk olarak 2014 yılında Tether Limited tarafından “kripto ve itibari para arasındaki boşluğu doldurmak için” çıkarıldığında ortaya çıkmıştır. Tether, kullanıcılara blok zinciri tabanlı, platformdan bağımsız, itibari para birimlerinin ve yüksek likiditeye sahip kripto para birimlerinin teknik avantajlarına sahip, ancak dalgalanmaları olmayan bir ABD dolarına erişim sağlayan ilk dijital varlıktı.

USDT aynı zamanda ABD dolarına 1:1 oranında sabitlenmiş bir sabit coindir. Eylül 2023 konsolide rezerv raporuna göre Tether, bu sabitlemeyi sürdürmek için 83,2 milyar dolarlık yükümlülüklerine karşılık 86,3 milyar dolardan fazla değere sahip varlık bulundurmaktadır.

Tether Limited, hem itibari para hem de kriptonun en iyi özelliklerinden yararlanarak, küresel olarak herkesle kripto-dolar kullanarak işlem yapmak için izin gerektirmeyen bir yol yaratmıştır. Dahası, sabit coin işlemlerinin hızı, şeffaflığı ve düşük maliyeti, kripto ekosisteminin kullanım alanlarını ödemelere, havalelere ve daha fazlasına açmıştır.

2. USDC

USDC, 2018 yılında eşler arası ödeme teknolojisi şirketi Circle tarafından oluşturulan dolar destekli bir sabit coindir. Diğer tüm dolar destekli sabit coinler gibi fiyatı 1 $’da sabit kalmaktadır. Circle tarafından kurulan ve Bitcoin madencilik şirketi Bitmain ve kripto borsası Coinbase’i içeren Centre adlı bir konsorsiyum tarafından yönetilir. Centre, USDC için mali ve teknik standartları denetlemekten ve dolara 1:1’lik sabitlemeyi sürdürmekten sorumludur.

USDC, çoğu merkezî ve merkeziyetsiz borsada (DEX) bulunabilen yüksek likiditeye sahip bir sabit coindir. ERC-20 uyumlu cüzdanlar aracılığıyla takas edilebilir.

3. TUSD

True USD (USDC), 2018 yılında üreticileri TrustToken ve PrimeTrust tarafından kullanıma sunulan, sabit coin alanına nispeten yeni katılmış bir üründür. TUSD, sabit coinlerle ilgili güven ve şeffaflık gibi bazı acil zorlukları ele almak için oluşturulmuştur. Bunu başarmak için, tüm USD kullanıcı varlıkları, ihraç eden kuruluşların doğrudan erişemediği üçüncü taraf emanet hesapları tarafından işlenir. Bu, varlıkların kötüye kullanımını önlemeye yardımcı olarak TUSD sahipleri için riski azaltır.

Diğer sabit coinler gibi TUSD de 1:1 USD sabitlemesini sürdürmeyi amaçlar. TUSD, bağımsız üçüncü taraf kurumlardan dayanak rezervleri için gerçek zamanlı tasdikler uygulayan ilk USD’ye sabitlenmiş sabit coin olarak diğer sabit coinlerden ayrılır.

4. BUSD

BUSD, Binance ve blok zinciri şirketi Paxos Trust tarafından çıkarılan yerel sabit coindir. Rakipleri gibi BUSD de ABD dolarına 1:1 sabitlemeyi sürdürmeyi amaçlar. Arzı, insanların BUSD satın almak için kullanmak istedikleri USD miktarına göre belirlendiğinden, BUSD arzının bir limiti yoktur. Paxos Trust, tokenin çıkarılmasından sorumludur. Bu, kullanıcılar tokenlerini USD’ye çevirmeyi seçtiklerinde BUSD yakmayı ve kullanıcılar itibari para para birimi kullanarak BUSD oluşturmak istediklerinde USD mint etmeyi içerir.

BUSD, Ethereum blok zinciri üzerine inşa edilmiştir ve Binance Chain’in BEP-2 standardını da desteklemektedir.

5. DAI

DAI, merkeziyetsiz tek iterasyon olarak diğer önde gelen sabit coinler arasında öne çıkmaktadır. USDT ve FDUSD gibi sabit coinler bir aracı kurum tarafından kontrol edilirken, DAI, Maker Protocol olarak adlandırılan Ethereum tabanlı bir merkeziyetsiz uygulama (DApp) aracılığıyla çıkarılır.

2019 yılında MakerDAO adlı Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon (DAO) tarafından başlatılan DAI, tamamen merkeziyetsiz olduğunu ve yalnızca kripto teminatıyla desteklendiğini iddia etmektedir. Token, ABD dolarına 1:1 oranında esnek sabitlemeyi sürdürmeyi amaçlar.

DAI Nasıl Çalışır? Yeni tokenler, kullanıcıların güvenlik olarak Bitcoin veya Ethereum tabanlı varlıkları kilitlemelerini gerektiren Maker Protocol DApp tarafından oluşturulur. Bu varlıklar, Ethereum ağında Maker Vaults olarak adlandırılan ve Maker Protocol’ün yönetişimi altında çalıştırılan akıllı sözleşmelerde tutulur.

6. Libra eUSD ve peUSD

Libra Finance, kullanıcılara Likit Stake Tokenlerine (LST) erişim sağlayan merkeziyetsiz bir platformdur. Kısaca anlatmak gerekirse, LST’ler, kullanıcılar bir protokole yerel kripto para yatırdıklarında hisse kanıtı (PoS) sonrasında verilen tokenlerdir.

eUSD ve peUSD, teminat olarak LST’leri kullanan, Lybra Finance tarafından oluşturulmuş getiri kazandıran sabit coinlerdir. Her bir sabit coini elinde tutanların cazip getiriler elde edebilmesi, sabit coinler arasında benzersiz bir özelliktir. Dolayısıyla, eUSD ve peUSD (peUSD, eUSD’nin bir DeFi fayda versiyonudur), hem sabit bir değer saklama aracı hem de kazanç elde etmek için yeni bir yol sağlamayı amaçlamaktadır.

7. Synthetic USD

Synthetic USD, geleneksel bir bankacılık ilişkisine gerek kalmadan ABD dolarının istikrarından yararlanmak isteyenlere yönelik talebi karşılamak için ortaya çıkmıştır. Synthetic USD, ters yönde bağlantılı iki varlık tutarak istikrarlı bir USD fiyatı elde edilebileceği önermesine dayanır. Örneğin, bir kullanıcı bir vadeli işlem borsası aracılığıyla 100 USD değerinde bir Bitcoin hedge’i açar. Bitcoin fiyatı yükselirse hedge değeri artış miktarı kadar düşer veya tersi şekilde Bitcoin fiyatı düşerse hedge değeri düşüş miktarı kadar artar. Sonuç olarak, net pozisyonun aynı kalması gerekir.

Bitcoin yerel bankacılık altyapısı oluşturan bir şirket olan Galoy, platformunda Stablesats özelliğini sunmaktadır. Bu özellik, kullanıcıların Bitcoin aracılığıyla istikrarlı USD fiyatına maruz kalmalarını sağlar.

Sabit Coinlerin Popülaritesi Neden Artıyor?

Kripto genel olarak ana akım olarak benimsemeye doğru yaklaştıkça, sabit coinler muhtemelen önemli bir rol oynamaya devam edecektir. Bu coin sınıfının popülaritesinin artmasının birçok nedeni bulunmaktadır.

Sabit Coinler ve Merkeziyetsiz Finans (DeFi)

Merkeziyetsiz finans (DeFi), sabit coinlerin öneminin giderek arttığı bir alandır.

DeFi, blok zinciri teknolojisi üzerine inşa edilmiş, gelişmekte olan bir finansal hizmetler sistemidir. Kullanıcıların güvenilir bir üçüncü tarafa ihtiyaç duymadan bir dizi ürün ve hizmete erişmesine olanak tanır. Bu model, geleneksel bankacılık sistemlerine göre daha fazla şeffaflık ve erişimin yanı sıra daha düşük ücretler nedeniyle potansiyel maliyet tasarrufu da sunmaktadır.

Sabit coinler, özellikle işlemlerin aracılara ihtiyaç duyulmadan gerçekleştirilmesi söz konusu olduğunda, bu sistemde kilit bir bileşendir. Bitcoin veya Ethereum gibi değişken kripto paraların aksine, sabit coinlerin değerinin nispeten sabit kalması amaçlanmaktadır. Bu nedenle sabit coinler, örneğin birçok merkeziyetsiz borç verme ve borç alma platformunda teminat olarak kullanılır. Bununla birlikte, geçmişte sabit coinlerin, bazen geri dönülemez şekilde, sabitlemelerini kaybettikleri oldu.

Dolarizasyonun Cazibesi

Sabit coinler, genellikle ABD dolarına olan sabitlikleri sayesinde, özellikle gelişmekte olan piyasalardaki insanlar için ABD dolarına erişmek için eşsiz bir fırsat sunmaktadır. USD’ye sabitlenmiş sabit coinleri tutmak, dolar tutmakla neredeyse eş değerdir. Bu, özellikle yerel para birimlerinin değişken olduğu veya değer kaybettiği ülkelerde faydalı olabilir.

Örneğin, bir ülkenin para birimi hızlı enflasyona eğilimli ise, sabit coin tutmak bir istikrar sığınağı sağlayabilir. Coinler, bireylerin varlıklarının değerini korumalarına ve hatta yerel para birimleri değer kaybettiğinde kazanç elde etmelerine olanak tanır.

Bu arada, sabit coinler gelişmekte olan piyasalardaki kişilerin küresel ekonomiye daha kolay katılmalarını sağlayabilir. Geleneksel bankacılık sistemleri, yüksek işlem ücretleri veya erişilebilirlik eksikliği nedeniyle bu bölgelerdeki insanlar için engel teşkil edebilir. Sabit coinler ve bunların temelini oluşturan blok zinciri teknolojisi sayesinde insanlar küresel çapta minimum ücretle işlem yapabiliyor ve ekonomik fırsatlarını genişletebiliyor.

Sonuç olarak, sabit coinler portföyünüzü dolarize etmek için pratik bir araçtır ve belirsiz ekonomik koşullarda bir finansal istikrar önlemi sağlar.

Sabit coinler ve gelecekteki yönleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bu analizi OKX Ventures’tan okuyabilirsiniz.

Sabit Coinlerin Riskleri

Sabit coinler birçok avantaj sunarken, bunlarla ilişkili potansiyel riskleri kabul etmek önemlidir.

İlk olarak, sabit coinlerin istikrarı, destekleyici varlığın güvenilirliğine ve ihraç eden kuruluşun sağlamlığına bağlıdır. Coini destekleyen varlığın değerinde büyük bir düşüş yaşanırsa veya çıkaran kuruluş mali veya yasal zorluklarla karşılaşırsa, sabit coinin değeri düşebilir ve ”depeg” olabilir yani sabitliği bozulabilir.

İkinci olarak, mevzuat belirsizliği bir risk oluşturmaktadır. Kripto piyasası nispeten yeni ve hızla gelişmekte olduğundan, dünyanın dört bir yanındaki düzenleyici kurumlar, sabit coinlerin istikrarını ve faydasını etkileyebilecek konumlarını ve politikalarını hâlâ formüle etmektedir.

Son olarak, işlem süreleri genellikle hızlı olsa da, potansiyel ağ tıkanıklığı işlemleri geciktirebilir ve bu da varlıklara anında erişmesi gereken kullanıcılar için sorun yaratabilir.

Riskin azaltılması bir gerekliliktir. Bluechip, yardımcı olmak amacıyla, bugün piyasada bulunan sabit coinler için ekonomik güvenlik derecelendirmeleri sağlayan bir sabit coin derecelendirme kuruluşudur. Araç, her bir sabit coini gücüne göre derecelendirir. Ayrıca her bir coinin sabitlemesini, destek türünü, piyasa değerini ve fiyatını da görebilirsiniz.

Sabit Coinlere Nasıl Erişilir?

Sabit coinlere erişmenin en hızlı ve en basit yolu, bunları merkezi bir borsa aracılığıyla satın almaktır. Burada, tercih ettiğiniz tokeni satın almak için genellikle itibari para para birimi kullanabilirsiniz. Alternatif olarak, Bitcoin veya Ethereum gibi diğer kripto türlerini bir sabit coin ile swap edebilirsiniz.

Popülerlikleri göz önüne alındığında, sabit coinler eşler arası bir pazar aracılığıyla merkeziyetsiz borsa (DEX) üzerinden de satın alınabilir. Gözetimsiz olmaları, kullanıcıların işlem yaparken özel anahtarlarının kontrolünü ellerinde tutmalarını sağladığı için, birçok kişi DEX’leri al-sat yapmanın daha güvenli bir yolu olarak görmektedir.

Sonuç

Pek çok kişi sabit coinlerin kripto paranın geçmişi ve geleceği ile evriminin önemli bir parçası olduğu konusunda hemfikirdir. İtibari para birimi ve kripto para birimleri arasında, yerleşik varlıklara sabitleme yoluyla bir bağlantı sağlarlar. Birçok kişiye göre bu yapı, teoride BTC, ETH ve benzerleri arasında görülen fiyat oynaklığındaki büyük dalgalanmalar azaldığı için geleneksel kripto paralarla ilişkili riskin bir kısmını hafifletmektedir.

DAI gibi merkeziyetsiz tokenlerin ortaya çıkışının da gösterdiği gibi, sabit coinlerin popülaritesi artmakta ve yeni kullanım alanları bulmaktadır. Daha fazla gelişme mümkündür ve kripto ana akıma doğru yaklaştıkça sabit coinlerin etkisi artabilir. Günümüzde sabit coin satın almak ve elde tutmak nispeten kolaydır ve her tür kripto parada olduğu gibi, para yatırmadan ve işlem yapmadan önce kendi araştırmanızı yapmanız çok önemlidir.