BRC-20, @Domodata tarafından 8 Mart 2023’te yaratıldığından beri Bitcoin topluluğunu kasıp kavuruyor. Peki bu BRC-20 token standardı nedir? BRC-20, Bitcoin blok zinciri için özel olarak tasarlanmış değiştirilebilir bir token standardıdır.
BRC-20, token sözleşmelerini devreye almak ve token mint etmek ve aktarmak için JavaScript Object Notation (JSON) ordinal inscription’larını kullanır. Tokenler satoshilere dayandırılabilir ve daha sonra diğer tokenlerde olduğu gibi başka tokenlerle takas edilebilir veya değiştirilebilir.
BRC-20 token standardının Bitcoin ağında benimsenme oranı 2023’ün sonlarına doğru artış gösterdi. Bu büyüme, büyük ölçüde, belirli satoshilere bilgi “kazıma” ve ayrıntıları Bitcoin blok zincirinde saklama özelliğinden kaynaklandı. Bu, BRC-20’nin Bitcoin alanına Ethereum ağındakine benzer değiştirilemez token (NFT) özellikleri getirmesine imkân sağladı. BRC-20 ekonomisi hızla büyüyen BRC-20’nin piyasa değeri 2023’ün sonlarında yaklaşık 1,5 milyar $ seviyesine ulaştı.
Ethereum’un ERC-20 token standardına benziyor gibi görünse de farkında olmanız gereken önemli farklılıklar bulunuyor. BRC-20, Bitcoin blok zincirinde olduğu için bir iş kanıtı mekanizması kullanırken, ERC-20 Ethereum blok zincirinde hisse kanıtı mekanizmasını kullanır.
BRC-20 token standardı, ERC-20 tokenlerini DeFi topluluğunda popüler hâle getiren özelliklerden biri olan akıllı sözleşmeleri de desteklemiyor. Akıllı sözleşmeler, geliştiricilerin programlanabilir para üretmesini, çeşitli finansal süreçleri otomatik hâle getirmesini ve yeni finansal ürün türleri oluşturmasını sağlar. Bununla birlikte, ORDI, PEPE, PUNK ve MEME gibi BRC-20 tokenleri piyasa değerini yeni zirvelere taşıyor.
Genel Bakış
BRC-20 token standardı, değiştirilemez token (NFT) özellikleri sunar ve 2023 yılı sonuna kadar piyasa değerini 1,5 milyar doların üzerine çıkarmıştır.
Ethereum tarafından kullanılan ERC-20 standardıyla karşılaştırıldığında, BRC-20 tokenleri bir iş kanıtı sistemi kullanır ve akıllı sözleşme özellikleri sunmaz.
BRC-20’nin yükselişi özellikle meme coinler arasında dikkat çekiciydi, ancak Bitcoin maksimalistleri tarafından topa tutuldu ve ağda aşırı trafik endişeleri gündeme getirildi.
BRC-20 tokenleri Bitcoin’in güvenli protokolünü kullanır, ancak akıllı sözleşme yeteneklerinin olmaması nedeniyle ERC-20 tokenleri kadar çok yönlü değildir.
BRC-20’nin Bitcoin’de tokenlerin daha geniş bir şekilde kullanılmasını mı sağlayacağı yoksa izole bir deneme olarak mı kalacağı konusunda çok fazla tartışma var. Bu, standardın artan piyasa değerine ve kullanıcıları arasındaki görüş farklılıklarına rağmen devam ediyor.
BRC-20 ve ERC-20 Karşılaştırması
BRC-20 ve ERC-20, Bitcoin ve Ethereum’un arkasındaki farklı teknolojiler nedeniyle değişik özelliklere sahip token protokolleridir. Her ikisi de kendi blok zincirlerinde token oluşturmak için bir çerçeve sağlar, ancak operasyonlarında farklılıklar gösterir.
BRC-20 Token Standardı
Mart 2023’te, Bitcoin blok zincirinde birbirleriyle değiştirilebilir tokenlerin oluşturulmasına imkân sağlamak için BRC-20 standardı olarak bilinen deneysel bir sistem kuruldu.
Ordinals protokolü, madencilik sırasında SATS’lara (Bitcoin’in çok küçük kısımları) sayısal sıralamalar atar. Bu sayede, bilgi taşımaları ve bu bilgilerle dağıtılmaları mümkün hâle gelir.
BRC-20 standardının bir parçası olan tokenler, Bitcoin protokolünde değişiklik yapılmadan Bitcoin ağı üzerinden izlenebilir.
Ordinals protokolü başlangıçta Bitcoin tabanlı değiştirilemez tokenler (NFT’ler) üretmek için tasarlanmıştı, ancak geliştiriciler işlevlerini genişletti ve böylece BRC-20 ortaya çıktı.
Kasım 2023’e kadar 21 milyondan fazla BRC-20 tokeni oluşturuldu ve bu tokenlerin ilk aşamalarında genel olarak meme coinler baskın oldu.
ERC-20 Token Standardı
ERC-20 fikri 2015 yılında ortaya atıldı ve iki yıl sonra Ethereum blok zincirinde değiştirilebilir tokenler geliştirmeye yönelik bir standart olarak hayata geçirildi.
Bu tokenler akıllı sözleşmeler kullanılarak üretilir ve oluşturulmaları için Ethereum’un yerel kripto para birimi ETH’nin kullanılmasını gerektirir.
ERC-20; token adları, semboller ve ondalık basamaklar gibi verilerin yanı sıra tokenlerin aktarılması, bakiyelerin izlenmesi ve mevcut toplam arzın hesaplanmasına yönelik prosedürleri kapsayan kuralları belirler.
Birlikte çalışabilirlik Ethereum ekosistemi için hayati önem taşır. Bu işlev, tokenlerin diğer tokenler ve sözleşmelerle çalışmasını sağlar.
Sabit coinler ve DeFi protokolleri için yönetişim tokenleri gibi birçok token, ERC-20 standardını temel alır. ERC-20 standardı 450.000’den fazla tokenin kullanımını sağlamıştır. Bu standart, günümüzde Ethereum tabanlı birçok projenin temel bir parçasıdır.
Token Standardının Benimsenmesi
Son zamanlarda, BRC-20 tokenleri, özellikle de bu tokenlerin büyük bir bölümünü oluşturan meme coinler manşetlerde yer aldığında giderek daha fazla aranır hâle geldi.
ERC-20’nin sabit coinler, yönetişim ve hizmet tokenleri arasındaki çeşitli uygulamaları, bu standardın yaygın olarak benimsenmesine katkıda bulunmaktadır. Bu durum, henüz bu kadar kapsamlı bir kullanım veya yönetişim uygulaması görmemiş olan nispeten yeni BRC-20 standardıyla tezat oluşturmaktadır.
Değiştirilebilirlik
İki standart arasındaki önemli bir teknik farklılık, her Bitcoin’in birbiriyle aynı olmasına benzer şekilde, BRC-20 tokenlerinin karşılıklı olarak değiştirilebilir olmasıdır.
BRC-20 ile aynı Ordinal Teoriyi kullanan Bitcoin Ordinals ile karşılaştırıldığında, bu tokenler değiştirilemez, yani her biri eşsizdir ve birbiriyle ikame edilemez.
ERC-20 tokenleri Ethereum’da standarttır. BRC-20 tokenleri daha yenidir ve Bitcoin tabanlıdır. Tokenler meme coinler gibi şeyler için kullanılmakta ve topluluğu giderek büyümektedir. ERC-20, Ethereum platformunda bulunan akıllı sözleşmelere dayanır. BRC-20 ise Bitcoin kodunu değiştirmeden Bitcoin üzerinde Ordinals kullanır.
BRC-20’nin Avantajları
BRC-20, insanlar standardın yeteneklerini denedikçe ivme kazanıyor.
Değiştirilebilirlik: BRC-20 tokenleri değiştirilebilir, yani birbirlerinin yerine kullanılabilir ve borsalarda kolayca alınıp satılabilir. Bitcoin yeni yatırımcılar için korkutucu olabilir, ancak BRC-20’nin getirdiği yenilik, BTC’nin kendisini alıp satmadan Bitcoin blok zincirini kullanma fırsatı sunuyor.
Güvenlik: BRC-20 tokenleri, sağladığı yüksek düzeyde güvenlik ve bilgisayar korsanlığı girişimlerine karşı direnci ile bilinen Bitcoin protokolü üzerine inşa edilmiştir. Bunun nedeni, Bitcoin’in saldırganların blok zincirini manipüle etmesini zorlaştıran bir iş kanıtı mekanizması kullanmasıdır.
Uyumluluk: BRC-20 tokenleri Bitcoin protokolü ile sorunsuz bir şekilde çalışacak şekilde tasarlanmıştır, bu da Bitcoin ekosistemine kolayca entegre edilebilecekleri anlamına gelmektedir. Ayrıca Bitcoin protokolü üzerinde geliştirme yapmak isteyen geliştiriciler için giriş engelleri nispeten düşüktür.
BRC-20’ye Dair Zorluklar ve Tartışmalar
Bitcoin topluluğunun Ordinals ve BRC-20 konusunda bölünmüş olduğu bir sır değil. Bazıları token standardını benimserken, diğerleri bunların Satoshi Nakamoto’nun orijinal Bitcoin vizyonuna aykırı olduğuna inanıyor. BRC-20 ile ilgili başlıca sorunlar ve tartışmalar şöyle:
Ağ tıkanıklığı ve artan ücretler
BRC-20 tokenlerinin Bitcoin ağındaki işlemlerin birikmesine katkıda bulunarak tıkanıklığın artmasına ve daha yüksek ücretlere yol açıp açmadığı konusunda çekişmeler bulunuyor. Bu durum, Satoshi Nakamoto’nun Bitcoin’i önerirken verimli ve uygun fiyatlı işlemlere vurgu yapan amaçlarını baltalayıp baltalamadığı konusunda tartışmalara yol açtı.
Spam Algısı
Bitcoin maksimalistleri, BRC-20’yi blok zincirinde bir tür “spam” olarak görerek standarda karşı çıkmaktadır. Bu durum, BRC-20 protokolünün Bitcoin kullanıcıları arasında kabul görmesi ve büyümesinin önünde büyük bir engel teşkil edebilir. Bazıları, artan memecoinsayısı göz önüne alındığında standardın dolandırıcılık girişimlerini teşvik edebileceğini düşünmektedir.
Teknik Belirsizlik
Bazıları BRC-20 standardının hâlâ deneysel olduğunu düşünmekte ve ortaya çıkabilecek potansiyel teknik sorunlar ve hatalar konusunda endişelerini dile getirmektedir. Bu belirsizlik, geliştiricileri ve kullanıcıları, standart daha yerleşik ve güvenilir hâle gelene kadar BRC-20 tokenlerini benimsemekten caydırabilir.
Akıllı Sözleşme Yeteneklerinin Olmaması
BRC-20 tokenleri akıllı sözleşmeler içermez, bu da onları Ethereum ağında çalışan ERC-20 token standardından ayırır. Sonuç olarak, BRC-20 tokenlerinin yetenekleri sınırlı olabilir ve bu da onların bazı uygulamalar için Ethereum ağı üzerine kurulu olanlara kıyasla daha az tercih edilmesine yol açabilir.
Yukarıda özetlenen zorluklar, BRC-20’nin Bitcoin blok zinciri için Ordinals protokolünden hemen sonra değiştirilebilir kullanım durumları getirmek gibi yenilikçi olanaklar sunmasına rağmen risk ve sorunları da beraberinde getirdiğini göstermektedir. Birçok kişi BRC-20’nin daha geniş çapta benimsenmesi ve ERC-20 gibi yerleşik token standartlarıyla rekabet edebilmesi için bu sorunların ele alınması gerektiğine inanmaktadır.
En İyi 6 BRC-20 Tokeni
ORDI
ORDI, 21 milyonluk sınırlı bir arzla piyasaya sürülen ilk BRC-20 tokeniydi. Bu tokenlerin tamamı 18 saat içinde oluşturuldu, ancak oluşturulandan 1,5 milyon daha fazla mint etme girişimleri oldu. ORDI kurulduğundan bu yana, bazı yeni girişimler insanların BRC-20 tokenleri üretmelerini ve bunları cüzdanlarında saklamalarını sağlayan uygulamalar yarattı.
PEPE
PEPE, Ethereum tabanlı PEPE meme tokeninin başarısıyla popülerlik kazandı. Token, piyasaya sürülmesinin ilk aşamalarında değerinde ciddi bir artış gördü ve tokeni erken benimseyenler için %38.900 oranında bir yatırım getirisi sağlayarak üzerine inşa edildiği BRC-20 standardına yönelik coşkuyu daha da arttırdı. PEPE’nin ünü, BRC-20 standardıyla çalışan memecoin miktarında önemli bir artışa yol açtı.
VMPX Coin
VMPX Coin, dağıtımında adalet ve eşitlik ilkelerine bağlı kalan bir BRC-20 tokenidir. XEN Crypto kurucusu Jack Levin tarafından oluşturulan VMPX Coin, 7 Mayıs 2023 tarihinde piyasaya sürüldü. Coin önceden mine edilmedi ve kurucusuna özel tahsisler yapılmadı, böylece kodunun değişmez olması sağlandı.
PIZA
BRC-20 token standardını kullanan PIZA token, memecoin kategorisine girmektedir. Sıralamadaki yerine rağmen, PIZA’nın gerçek bir değeri olmadığını ve sadece eğlence için yaratıldığını unutmamak önemlidir. Bu tokenin kendine ait resmî bir ekibi veya bir geliştirme yol haritası yoktur.
SATS
SATS, Ordinals BRC-20 token standardına dayanır. Bitcoin ağındaki her satoshi’nin farklı bir kimlik veya dosya taşımasına olanak tanır; bu işlem inscription olarak bilinir. SATS, adını Bitcoin’in en küçük birimi olan “satoshi”den almaktadır.
MEME
MEME token, adından da anlaşılacağı üzere, herhangi bir pratik amaca hizmet etmek üzere tasarlanmamıştır. Bunun yerine, kültürel meme fenomenini somutlaştırmak için yaratılmış bir memecoindir. MEME tokenleri tipik olarak dijital varlık alanına eğlenceli ve genellikle hicivli bir yaklaşımı temsil eder. Geleneksel faydadan yoksun olmalarına rağmen bu tokenlerin popülerliği ve piyasa etkinliği, arkasında canlı ve ilgili bir topluluk olduğunu göstermektedir.
BRC-20 Tokenlerinde Güncel Trendler
Kasım 2023’ün sonlarında, katılım gösteren ve tokenleri cüzdanlarında tutan topluluk üyelerinin sayısındaki artışla beraber BRC-20 tokenlerinde ve bu tokenlere olan ilgide keskin bir artış oldu. CoinDesk’te yer alan makale, Bitcoin tabanlı tokenlerin, özellikle de BRC-20 kategorisinin yükselişini anlatıyor.
Bazı önemli çıkarımları şöyle sıralayabiliriz:
Bitcoin blok zinciri tokenleri arttı: İnsanlar Bitcoin blok zincirindeki tokenleri giderek daha fazla kullanıyor.
BRC-20 tokenleri yükselişte: BRC-20 token kategorisinde Kasım 2023’te 24 saatlik bir süre içinde %21 büyüme gerçekleşti.
Önde gelen tokenler: TRAC %93, MEME %69 ve NALS %36 oranında artış gösterdi.
Ordinals Protokolü:Ordinals Protokolü, BRC-20 tokenleri tarafından Bitcoin blok zincirinde veri depolamak için kullanılır.
ORDI token etkisi: Ordinals Protokolü’ne bağlı ORDI token, Binance’e eklendikten sonra hızla değer kazandı.
Tokenleri benimseyen uygulamalar: Bitcoin’in sosyal uygulamalar için kullanımı, Alpha’nın topluluk katılımını teşvik etmeye yönelik tokeni gibi oyun içi tokenlerin piyasaya sürülmesiyle birlikte daha çok ilgi çekmeye başladı.
DeFi’de Bitcoin: Bitcoin sahipleri Bitcoin’lerini, şimdiye kadar Bitcoin’i farklı blok zincirlerinde tokenize eden merkeziyetsiz uygulamalarda kullanabilirler.
BRC-20 İçin Sırada Ne Var?
Bitcoin ekosistemi benzersizdir çünkü kasıtlı olarak tek bir token ile sınırlıdır. Öte yandan Ethereum, platformda birden fazla token oluşturulmasına izin veren Ethereum Sanal Makinesi’ni (EVM) getirerek farklı bir yaklaşım benimsemiştir.
BRC-20 tokenleri, 2023 sonlarında PEPE’nin öncülük ettiği memecoin yükselişinin de gösterdiği üzere DeFi ekosisteminde giderek popülerlik kazanmaktadır ve çoğu BRC-20 tokeninin memecoin olduğu görülmektedir.
Ordinals ve BRC-20 token standardının kullanılmaya başlanmasıyla birlikte yeni ve heyecan verici olasılıkların önü daha da açılmıştır. BRC-20 tokenleri, Bitcoin blok zincirinde token oluşturmak ve yönetmek için basit ama güçlü bir yol sunmaktadır.
BRC-20 tokenlerinin başarısı, BRC-20 tokenlerini alıp satabileceğiniz BitX veya OKX Ordinals Market gibi bu tokenlerin alım satımını destekleyen DEX platformları için önemli bir talep yaratmıştır. Bu standardın hâlâ gelişmekte olduğunu unutmamak önemlidir, bu nedenle araştırmanızı yapmanız ve bu tokenlerle işlem yaparken sağlam kaynaklara güvenmeniz çok önemlidir.
Sonuç
BRC-20 token standardını, yenilikçi özelliklerini ve yol açtığı tartışmaları göz önünde bulundurarak derinlemesine inceledik. Değiştirilebilirlik ve meme coin popülerliği üzerindeki etkisinden Bitcoin’in temel ilkeleri üzerindeki etkisine kadar, bu yaklaşımın dijital varlık dünyasını şekillendirme potansiyelini değerlendirdik.
BRC-20 tokenleri Bitcoin blok zincirindeki değer ve dijital sahiplik algımızı değiştirecek mi yoksa daha yerleşik protokollerin gölgesinde kalan bir deney olarak mı kalacak?
Piyasa değeri arttıkça ve üzerindeki anlaşmazlıklar daha da kızıştıkça, bu dönüşümün Bitcoin’in performansı ve karakteri üzerindeki kesin etkisi ne olacak? Bu yeni bir tokenizasyon döneminin başlangıcı mı yoksa blok zinciri tarihinde bir uyarı dersi mi olacak?
BRC-20, Bitcoin ortamında kalıcı bir etki yarattı. Peki bu sonunda neye mal olacak ve nasıl sonuçlanacak?
