Saniye Başına İşlem (TPS) Kılavuzu
İşlem hızları, kripto paraların çözmeye çalıştığı birçok gerçek dünya sorunundan biridir. Bir ödeme göndermeniz gerektiğinde, işlemin ne kadar süreceğini önemlidir. Bu, geleneksel bankacılık sistemlerinde belirsiz olma eğilimindedir. Hatta uluslararası ödemelerde daha da belirsizdir. Ancak bu, kripto paraların çözmeye yardımcı olabileceği bir sorundur.
Geleneksel bankalar bir ödemeyi tamamlamak için bazen koca bir haftaya ihtiyaç duyarken, Bitcoin aynı işlemi bir saatten kısa bir sürede gerçekleştirebilmektedir. Bu kılavuz, saniye başına işlemlerin veya TPS'nin ne olduğunu ve neden önemli olduğunu açıklayacaktır. Bunun nedeni, BTC'nin en yavaş olmasına rağmen hala en çok kullanılan kripto para birimlerinden biri olmasıdır.
Saniye Başına İşlem (TPS) Nedir?
İlk olarak, Saniye Başına İşlemin ne demek olduğunu konuşalım. Cevabın büyük ölçüde sorunun içinde olduğu söylenebilir. Adından da anlaşılacağı gibi, ağın saniyede işleyebileceği işlem sayısını ifade eder. Saniyedeki işlem sayısı bir ağdan diğerine değişir. Her blockchain ağının bir maksimum ve ortalama TPS sayısı vardır. En büyük kripto olmasına rağmen, Bitcoin aynı zamanda en düşük TPS sayısına sahiptir.
Bazı kripto paraların saniye başına düşen işlem sayısının düşük olması, bir noktaya kadar kripto paraların merkeziyetsizlik ilkesinden kaynaklanır. VISA gibi merkezi hizmetler saniyede 1500 ile 2000 arasında işlem yapabilmektedir. Bu da onları Bitcoin'den ve diğer birçok kripto para biriminden çok daha verimli kılıyor.
Blockchain Ağ Hızı için TPS Ne Anlama Geliyor?
TPS sayısı, bir blockchain ağının hızıyla yakından bağlantılıdır. Belirtildiği gibi, TPS bir saniyede kaç işlemin gerçekleştirilebileceğini gösterir. Elbette TPS, blockchain ağının hızını belirlemek için kullanılan tek parametre değildir. Bir diğer önemli husus ise İşlem Sonuçlanma Süresi'dir. Bu metrik, bir işlemi onaylamak için ne kadar zaman gerektiğini belirler.
Bitcoin Saniyede Kaç İşlem Gerçekleştirebilir?
Şimdiye kadar, saniyedeki Bitcoin işlem sayısının çok düşük olduğundan birçok kez bahsettik. Aslında, Bitcoin'in ortalama TPS'si 5’tir. Bu rakam değişkenlik gösterse de, Bitcoin'in TPS'si aslında 7'ye ulaşabilir.
Bitcoin'in ortaya çıkışından bu yana, TPS'yi artırmak için çeşitli öneriler olmuştur. Bazıları Bitcoin'in blok boyutunu artırmayı önerirken, diğerleri farklı fikirler sundu. Ancak, Bitcoin topluluğunun ekosisteme dokunulmamasını istemesi nedeniyle bu önerilerin hiçbiri kabul edilmedi.
Bununla birlikte, Bitcoin’in TPS’sinin hala düşük olmasının sebeplerinden biri, yeteri kadar yenilik yapılmamasıdır. Rahatlıkla 60.000 TPS'nin üzerine çıkabilen blockchainler varken bile ortalama TPS'si 5'te kalmaktadır. Örneğin Ethereum, en başından beri 15 TPS'ye kadar çıkabiliyordu. Eylül 2022'de, konsensüs mekanizmasını PoW'dan PoS'a değiştiren bir güncelleme geçirdi. Sonuç olarak, TPS’sinin 20.000 ile 100.000 aralığına çıktığı düşünülüyor.
Blockchain İşlem Hızı Önemli mi?
Bilgi ve hız çağında yaşıyoruz. İnsanlar işlemlerin hızlı ve sorunsuz olmasını bekliyor. Eski "vakit nakittir" sözü hiç bu kadar doğru olmamıştı. Tüm bunlarla birlikte, evet, işlem hızı bir ağın başarısı için son derece önemlidir.
Artık kripto endüstrisinin milyonlarca kullanıcısı olduğuna göre, bir blockchainin yüksek bir TPS oranına sahip olması daha da önemlidir. Ne kadar çok insan kripto para kullanırsa, işlenmesi gereken o kadar çok işlem olur. Bir ağ bunları hızlı bir şekilde işleyemezse, bu ağ tıkanıklığına yol açar. Esasen ağ tıkanıklığı, işlemlerin işleme alınması için uzun süreler beklemek zorunda kalacağı anlamına gelir.
Kullanıcılar işlem yaptıklarında, oldukça düşük olma eğiliminde olan işlem ücretlerini de ödemek zorundadırlar. Bu da kripto paraları herhangi bir geleneksel bankacılık çözümünden çok daha uygun maliyetli hale getirir. Ancak, işlemlerinin hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesini isteyenler daha yüksek ücretler ödemeye başladı. Onların düşüncesi, daha yüksek ücretlerin işlemlerini madenciler için daha cazip hale getireceğiydi ve öyle de oldu.
Ne yazık ki, daha fazla insan daha yüksek işlem ücretlerinin daha hızlı işlem anlamına geldiğini fark ettikçe, hepsi daha fazla ödemeye başladı. Bu da ortalama bir ücretin maliyetini birçok kişinin karşılayamayacağı bir noktaya yükseltti. Saniye başına düşen işlem kapasitesinin bir blockchain için neden önemli olduğunu gösteren bir ölçüt de budur.
Saniye Başına Bitcoin İşlemleri Blockchain Ölçeklenebilirliğini Nasıl Etkiler?
Kripto endüstrisinde anlaşılmaya değer bir diğer kavram da blockchain ölçeklenebilirliğidir. Esasen, kripto para ve blockchain kullanımı artmaya devam ettikçe, ağın bunu idare edebilmesi gerekir. Bu, gerektiğinde daha fazla işlem yapabilmek için TPS sayısını artırmak anlamına gelir.
Blockchainlerin ortalama bir TPS'ye ve maksimum bir TPS'ye sahip olduğundan bahsetmiştik. Ortalama TPS, bir blockchainin düzenli talebi karşılamak için harcadığı süredir. Ancak, fiyat dalgalanmaları ya da çöküş zamanlarında, çok daha fazla insan aynı anda işlem gerçekleştirir. Sonuç olarak, ağ tıkanıklığını önlemek için blockchainin bu talebi karşılayabilmesi gerekir.
En Hızlı Kripto Para Birimleri Hangileridir?
İnsanlar Bitcoin’in ölçeklenme konusunda sorun yaşayacağını neredeyse Bitcoin ortaya çıkar çıkmaz anladı. Bu nedenle birçoğu gelecekteki kriptoların ölçeklenebilirliğini artıracak çözümler üzerinde çalışmaya başladı. Yıllar geçtikçe, bazıları kendi blockchainlerini yaratan binlerce yeni kripto para birimi ortaya çıktı. Hemen hemen hepsi Bitcoin'den daha hızlıdır.
Açık ara en hızlı ve en ölçeklenebilir olanının Solana (SOL) olduğuna inanılıyor. İzahnamesine göre Solana, 710.000 TPS'ye ulaşabilmelidir. Ancak, bu sadece teoriktir. Testler sırasında proje kolayca 65.000 TPS'ye ulaştı ve geliştiriciler 400.000 TPS'ye kadar çıkabileceğine inanıyor. Bu arada, projenin 21-46 saniye arasında değişen bir blok sonlandırma süresi de var. Daha önce de belirtildiği gibi, Bitcoin'in aynı şeyi başarması için en az bir saat gerekmektedir.
Şu anda en hızlı ve en ölçeklenebilir olanlardan biri olarak bahsetmeye değer bir başka varlık da Ethereum'dur. Ethereum 2.0'a yükseltilmesinin ardından proje, maksimum TPS değerini 100.000'e çıkardı. Önceki TPS 12-15 olduğundan, bu oldukça büyük bir başarıdır. Bununla birlikte, Ethereum çok popüler ve yaygın olarak kullanılan bir blockchaindir. Bu nedenle, akıllı sözleşme tabanlı dApp'lerden gelen trafiği ve mikro işlemleri idare etmek için kesinlikle yüksek bir TPS'ye ihtiyacı vardır.
Bahsetmeye değer bir diğer varlık ise Ripple tarafından yaratılan bir kripto para birimi olan XRP'dir. Geleneksel bir blockchain kullanmaz, bunun yerine RippleNet adlı kendi versiyonunu kullanır. Ripple ve XRP, projenin merkezileşmesi nedeniyle eleştirilmiştir, ancak yine de en hızlı ağlardan biridir. RippleNet'in Visa ya da SWIFT'ten çok daha yüksek olan 50.000 TPS'ye kadar işlem yapabildiği iddia ediliyor.
Kripto Endüstrisi Hız Peşinde
Kripto para sektörü, talep arttıkça yıllardır hız ve ölçeklenebilirlik peşinde koşuyor. Kripto paralar daha çok benimsendikçe, gelecekteki talebi karşılamak için TPS'nin ne kadar yükseğe çıkması gerekeceğini kimse bilemiyor. Bununla birlikte, daha yüksek hız ve TPS elde etme arayışı muhtemelen önümüzdeki yıllarda da devam edecek.
Şimdilik, kripto endüstrisinin tüm dünyayı barındırabilecek çözümlere sahip olduğunu bilmek rahatlatıcı. Bu da sektörün herkesin kullanmaya başlaması için hazır olduğunu gösteriyor.
SSS
Bitcoin Saniyede Kaç İşlem Gerçekleştirebilir?
Bitcoin’in saniye başına işlem kapasitesi, diğer projelere kıyasla düşüktür. Yaklaşık 5 TPS ortalamasına sahiptir ve bu rakam 7'ye kadar çıkabilir. Kesin rakam zaman zaman değişir.
Bir Bitcoin İşlemi Ne Kadar Hızlıdır?
Bitcoin işlemleri de çok yavaştır. Çoğu durumda, işlem bir saat içinde onaylanır. Uluslararası işlemler söz konusu olduğunda bu hala hızlı olsa da, diğer blockchainlere kıyasla yavaştır. Genel olarak, işlemlerin en az altı onay ile başarılı olduğu düşünülür ki bu da bir saat sürer.
Hangi Kripto En Yüksek TPS'ye Sahip?
2023 itibariyle, Solana en yüksek TPS'ye sahip projedir. Teorik olarak yüz binlerce TPS'yi idare edebilir. İzahnamesi 710.000 TPS'ye ulaşmayı öngörüyor, ancak testlerde 65.000'de zirveye ulaştı.
