Bitcoin’in büyük kurumsal ilgi görmesi ve ülkelerin onu yasal ödeme aracı olarak benimsemesiyle birlikte, kripto para birimleri için düzenlenmiş finansal ürünlere olan talep artıyor. Örneğin, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki ilk Bitcoin vadeli işlem destekli ETF’nin neden olduğu yükseliş duyarlılığı (ilk iki gününde 1 milyar doların üzerinde işlem gördü) kripto borsa yatırım fonları için büyüyen pazara işaret ediyor.
Borsa yatırım fonu veya ETF, bir dayanak varlığın, bir varlık sepetinin veya bir endeksin fiyatını izleyen, mevzuatlarla uyumlu bir finansal araçtır. Örneğin S&P 500 ETF’si, en büyük 500 ABD hisse senedini takip eden ilgili hisse senedi endeksinin performansını takip eder. Benzer şekilde, bir altın ETF de altın rezervlerinin değerini takip eder ve ona karşı hisse senedi çıkarır. Hissedarlar, fon portföyünün kısmi mülkiyetine sahip olur.
Şu anda ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu’nda görüşülen en az 10 ek kripto ETF başvurusuyla, kripto pazarı potansiyel olarak şu anda 9,46 trilyon dolar değerinde olan küresel ETF endüstrisinden faydalanabilir. Üstelik, bu fonlara yatırım yapmanın ne kadar kolay olduğu göz önüne alındığında, bu varlıkların onaylanması, kripto pazarına ek kurumsal ve bireysel yatırımcıları getirebilir.
SEC’in, Cathie Wood’un ARK Invest spotu Bitcoin ETF’sine ilişkin son karar tarihi yaklaşıyor ve 13 Ağustos 2023 olarak belirlendi. Bu arada Blackrock’un spot Bitcoin ETF’sine ilişkin kararın Eylül ayının ilk haftasında açıklanması bekleniyor. Ancak Wood, ARK Invest’in 14 Ağustos’ta bir karar almasına bakılmaksızın SEC’in birden fazla spot Bitcoin ETF’sini aynı anda onaylayabileceğini öngörüyor.
Bu makalede, Bitcoin ve kripto ETF’lerin nasıl çalıştığını, avantajlarını ve dezavantajlarını, kripto piyasalarını nasıl etkileyebileceğini anlayacağız.
Bitcoin ETF nedir ve nasıl çalışır?
Öncelikle Bitcoin borsa yatırım fonunun nasıl çalıştığını anlayalım. İki tür Bitcoin ETF’si vardır: Fiziksel destekli ve vadeli işlem destekli. Her ne kadar bu durumda dayanak varlık BTC olsa da, bu iki araç işlevsel olarak oldukça farklıdır.
Fiziksel olarak desteklenen Bitcoin ETF:
Fiziksel olarak desteklenen Bitcoin ETF (veya başka herhangi bir kripto ETF) şirketlerin BTC satın aldığı ve kendi rezervlerinde tuttukları geleneksel ETF konseptini takip eder. Şirket daha sonra bir fon oluşturur, onu borsada listeler ve ona karşı hisse senedi çıkarır. Bitcoin ETF’den bir pay satın aldığınızda, şirketin rezervlerinde tutulan BTC’den pay alırsınız.
Vadeli işlem destekli Bitcoin ETF
Futures destekli ETF’ler, dayanak varlıklarındaki gelecekteki fiyat hareketlerine tepki veren türev araçlardır. Bu nedenle, BTC’yi tutmak için vadeli işlem destekli bir Bitcoin ETF’sine gerek yoktur. BTC’nin mevcut spot fiyatı yerine gelecekteki BTC fiyatı üzerine tahmin yapan sözleşmelerle işlem görüyor. Bu sözleşmelerin sınırlı bir ömrü vardır ve fon yöneticisinin mevcut sözleşmeleri satması ve sözleşmeleri daha sonraki bir tarihte yeniden satın alması gerekir. Bu yapı nedeniyle, genellikle BTC’nin gerçek fiyatı ile vadeli işlemlere dayalı Bitcoin ETF’nin fiyatı arasında farklılıklar vardır.
Diğer kripto araçları
Bitcoin ETF’lerinin yanı sıra diğer kripto para birimleri de kurumsal ilgi görmüştür. Örneğin, bir varlık yönetimi şirketi olan VanEck, Almanya’da ve Avrupa’nın diğer bölgelerinde TRON, Solana ve Polkadot’un borsada işlem gören borsa yatırım fonlarını listeledi. Ek olarak, 21Shares gibi bazı küçük kurumlar, borsada işlem gören Solana ürünü ASOL için yönetimi altındaki 200 milyon dolardan fazla varlıkla pazar payı elde etti.
Kripto ETF’ler ve spot kripto alım satımı karşılaştırması
Kripto ETF’lerin yatırımcılar için avantajları
Kullanım kolaylığı
Çoğu kişi için Kripto para alım satımına başlamak, dijital cüzdanların kurulumundan coinlerin veya tokenlerin güvenli bir şekilde yönetilmesine ve işlenmesi düşünüldüğünde göz korkutucu olabilir. Kripto ETF’leri, kayıtlı aracılık hesapları aracılığıyla doğrudan bir alım satım yolu sunarak bu süreci basitleştirir ve bu da onları kripto sahnesine yeni gelenler için avantajlı bir seçenek haline getirir.
Vergi avantajları
Kripto ETF’leri, esas olarak vergiden muaf avantajlı emeklilik portföylerinden veya vergi ertelemeli olarak alınıp satıldığında vergi verimliliği sağlar.
Güven
ETF’ler, doğrudan kripto para piyasasının belirsizliklerine karşı temkinli olanlar için daha güvenli bir seçeneği temsil ediyor. Merkezi ve mevzuat altında bir varlık olarak, yatırımcıların ekstra risklere maruz kalmadan yatırım ufuklarını genişletmelerine olanak tanır ve piyasaya olan genel güveni artırırlar.
Kripto ETF’lerinin yatırımcılar için dezavantajları
Fiziksel varlık yoktur
Kripto ETF’leri, kripto para birimi fiyat hareketlerine maruz kalmalarını sağlar ancak dayanak coinlerin veya tokenlerin gerçek bir kripto para olarak bulundurma hakkı vermez. Bireyler, kripto paralara sahip olmanın veya merkeziyetsiz finans faaliyetlerine katılmanın çeşitli doğrudan avantajlarından faydalanamaz.
Ücretler ve uluslararası vergiler
Kripto ETF’leri, geleneksel finansal sistemlerle entegrasyonları nedeniyle uygun görünse de, bu kullanım kolaylığının bir bedeli olabilir. Bu fonları bireyler adına yöneten aracılar, oldukça yüksek ücretler talep edebilir. Kripto ETF yönetim ücretleri yıllık %0,4 ila %1,5 arasında değişebilir.
Küresel pazarlara giriş yapanlar için uluslararası vergi düzenlemelerine uyum şarttır. Buna karşılık, Bitcoin’i kişisel bir dijital cüzdanda veya doğrudan kripto platformlarında tutmak bu tür maliyetler gerektirmeyebilir.
Sınırlı yatırım seçenekleri
Kripto ETF’lerinin ortaya çıkan doğası, bunların doğrudan kripto alım satımı kadar geniş fırsatlar sunmayabileceği anlamına geliyor. ETF’lerin çoğu şu anda bölgesel mevzuatlardan etkilenen BTC, ETH ve SOL gibi önde gelen kripto para birimlerine odaklanıyor. Bununla birlikte, kripto sektörünün gelişmesiyle, özellikle ABD gibi olgun piyasalarda, ETF tabanlı yatırımlar için daha geniş bir yelpazedeki coinlerin kullanılabileceği öngörülüyor.
Aktif işlem saatleri
Kripto para piyasasının her zaman açık olan doğasından farklı olarak, geleneksel borsalar belirli saatlerde çalışır. Bu zaman sınırlaması, kripto ETF yatırımcıları için zorluklar yaratabilir. Örneğin, Bitcoin’de önemli fiyat dalgalanmaları normal borsa saatleri dışında meydana gelebilir ve bu da ETF sahiplerinin bu değişikliklere göre hemen harekete geçmesini engelleyebilir.
ABD’de kripto ETF geçmişi ve düzenlemeleri
2013’ten bu yana, yüksek profilli başvuru sahipleri tarafından çok sayıda ETF başvurusu yapıldı. Bazıları, istikrarsız bir kripto piyasası karşısında kullanıcıları yeterince korumadıkları için reddedildi. Ancak seçilmiş Bitcoin ETF’leri dünya çapında onay alarak bu tür ürünler için pazar oluşturdu. Spot ETF’ye olan talep daha yüksek olsa da, vadeli işlem ETF’lerinin onaylanması yatırımcılara başka bir seçenek sunarken Bitwise Invest gibi şirketler spot EFT seçeneğini sürdürmeye devam ediyor.
Mevcut vadeli işlem ETF’leri
ProShares Bitcoin vadeli işlem ETF’leri
Merakla beklenen ProShares Bitcoin Stratejisi ( BITO) ETF, 18 Ekim 2021’de New York Borsası’nda işlem gören ilk Bitcoin bağlantılı vadeli işlem borsası fonu oldu. Ana şirketi ProShares, Maryland merkezli bir ETF sağlayıcısıdır. BITO, bireylere Bitcoin ile bağlantılı getirilere erişmeleri için mevzuatlara uygun bir yol sağlıyor ve holding verilerinin gösterdiği üzere, CME Bitcoin Vadeli İşlemlerinde 1 milyar doları aşan varlıkları yönetiyor. ProShares’in gider oranı %0,95’tir.
Valkyrie Bitcoin vadeli işlemleri ETF
Valkyrie’nin Bitcoin vadeli işlemleri ETF’si veya BTF, 22 Ekim 2021’de Nasdaq Endeksi’nde piyasaya sürüldü. Öncelikli olarak dijital varlıklar konusunda uzmanlaşmış Nashville merkezli bir yatırım şirketi olan Valkyrie tarafından yönetilen BTF, Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerine yatırım yapıyor. BTF’nin gider oranı %0,95’tir ve ProShares ETF ile aynıdır. İlginç bir değişiklikle Valkyrie, mevcut BTF’sini ikili bir Bitcoin ve Ether Borsa Yatırım Fonu’na (ETF) dönüştürmek istiyor.
VanEck Bitcoin vadeli işlemleri ETF
VanEck, 2018'den beri uzanan sürede Bitcoin borsa yatırım fonunu güvence altına alma çabalarında ısrarcı oldu. Bu çabalar, varlık yöneticisinin 16 Kasım 2021’de Bitcoin Vadeli İşlemler ETF lansmanıyla ProShares ve Valkyrie’ye katılmasıyla meyvesini verdi. XBTF, nakit ödemeli Bitcoin vadeli işlem sözleşmelerinden yararlanır. VanEck’in gider oranı %0,65’tir ve bu da ProShares’ten önemli ölçüde daha düşüktür.
Spot ETF’ler için potansiyel adaylar
Vadeli işlem destekli Bitcoin borsa yatırım fonlarından gelen başarılı başvuruların ardından şirketler, spot ETF için başvuru çalışmalarına da başladı. Örneğin en büyük Bitcoin fonu olan Grayscale, mevcut Bitcoin Trust’ını ETF’ye dönüştürmek için 2023 yılının Ağustos ayında başvuruda bulundu. Valkyrie, VanEck ve Bitwise Invest, Bitcoin spot ETF’leri için diğer önemli adaylardan bazılarıdır.
Diğer ülkelerdeki Kripto ETF’leri
Jacobi FT Wilshire Bitcoin ETF
2023 yılının Ağustos ayında Avrupa’nın açılış spotu Bitcoin ETF’si Jacobi FT Wilshire Bitcoin ETF’nin Euronext Amsterdam’da lansmanı gerçekleşti. ETF’nin ekolojik olması ve Avrupa Birliği’nin sürdürülebilir finans kurallarına uygun olması amaçlanıyor. Bu nedenle ETF’de Bitcoin ile bağlantılı enerji kullanımını ölçmek için harici verileri kullanır. Fonu listeleyen Jacobi Asset Management, ETF’ye doğrulanabilir bir Yenilenebilir Enerji Sertifikası eklemek için dijital varlık platformu Zumo ile de ortaklık kurdu.
Fon, çeşitli doğrulanmış borsalardan veri alarak gerçek zamanlı ortalama Bitcoin fiyatını hesaplıyor.
Purpose Bitcoin ETF
Fiziksel olarak desteklenen ilk Bitcoin borsa yatırım fonu olarak bilinen Purpose ETF, Kanadalı varlık yöneticisi Purpose Instruments tarafından yönetilmektedir ve Toronto Menkul Kıymetler Borsası’nda listelenmektedir. Bu ETF, güvenli işlemler sağlamak için Genesis gibi kurumsal düzeyde likidite sağlayıcılarını kullanır. Gemini Trust şirketi fonların güvenliğini sağlıyor.
Purpose ETF’nin 22 Kasım 2021 itibarıyla yönetimi altındaki varlıkları 1,4 milyar dolara yakın ve 22.000 BTC’nin üzerinde bulunuyor. Purpose Bitcoin ETF’nin varlık yönetimi ücreti %1’dir.
Hashdex Nasdaq Kripto Endeksi ETF
Hashdex Nasdaq Kripto Endeksi ETF, ilk kripto borsada işlem gören fondu ve 2021 Şubat ayında Brezilya merkezli Hashdex şirketi varlık yönetimi tarafından Bermuda borsasında listelendi. Hashdex’in portföyü BTC, ETH, LINK, UNI ve diğerleri dahil olmak üzere bir coin portföyüne dağıtılmıştır. Bu ETF, portföyü için referans noktası olarak Nasdaq Kripto Endeksi’ni kullanıyor ve varlık yönetim ücreti %1’dir.
Borsada işlem gören bu iki fon dışında, dünya çapında İsviçre ve Almanya’daki 21Shares Bitcoin ETP, Brezilya’da QR Capital Bitcoin ETF, Kanada’da 3iQ CoinShares ve diğerleri gibi çok sayıda başka ETF daha bulunmaktadır.
Ethereum EFT’leri için yeni başvurular
2023 Ağustos ayına kadar, büyük finans oyuncularının gönderimleri sayesinde 12 Ethereum ETF başvurusu yapılmıştı. Ethereum ETF’lere olan ilgi, Bitcoin ETF uygulamalarının akınıyla aynı zamana denk geliyor ve bu da kripto finans arenasındaki heyecanı ve beklentiyi artırıyor.
Kripto para ETF’lerine nasıl yatırım yapılır?
Kripto para borsasında işlem gören fonlar, normal hisse senetleri gibi broker hesabıyla satın alınabilir, satılabilir ve takas edilebilir. Uluslararası bir ETF seçiyorsanız, o ülkede eşdeğer bir hesaba sahip olmanız gerekir.
Kripto ETF’leri piyasa için ne anlama geliyor?
Bazıları, kripto vadeli işlem destekli borsa yatırım fonunun “Söylentiyi al, haberi sat” türünden bir satın alma işlemine yol açabileceğini öne sürüyor, bu yazının yazıldığı sırada görülen yükseliş piyasası koşulları aksini gösteriyor gibi görünüyor. Ancak bunu söylemek için henüz çok erken.
Bir Bitcoin spot ETF’si onaylanırsa, fon yöneticileri ve kurumsal yatırımcıların, bir spot ETF’deki rezervleri için gerçek kripto para birimini satın almaları gerekecektir. Bu talep genellikle olumlu fiyat hareketi ile sonuçlanır. Artan kurumsal talep nedeniyle 2020’de BTC boğa piyasasına önemli ölçüde katkıda bulunan GTBC’de bunun gerçekleştiğini gördük. ETF’lerle ilgili, vadeli işlem sözleşmesi manipülasyonları veya kurumsal sahiplerinin Bitcoin çatallarını etkilemesi gibi bazı zorluklar olsa da, üç Bitcoin ETF’sinin piyasaya sürülmesi, kripto yatırımları için bir dönüm noktasına işaret ediyor ve en önde gelen dağıtılmış halka açık deftere ek ana akım meşruiyet getiriyor.
Son söz
Eğer bir Bitcoin ETF seçmeyi düşünüyorsanız, kripto piyasasıyla ilişkili risklerin hala geçerli olduğunu ve hatta vadeli işlem piyasasında daha yüksek olabileceğini anlamak önemlidir. Bu nedenle, ister doğrudan OKX aracılığıyla ister bir ETF aracılığıyla BTC satın alıyor olun, bu risklere dayalı çıkış planları olan uzun vadeli bir alım satım stratejisine sahip olmanız gerekir. Yeni başlayan biriyseniz, stratejilerinizi gerçek piyasada uygulamadan önce uygulamak ve geliştirmek için OKX demo al-sat platformunu kullanabilirsiniz.
SORUMLULUK REDDİ
BU MAKALE YALNIZCA BİLGİ AMAÇLIDIR. YATIRIM, VERGİ̇ VEYA HUKUK İLE İLGİLİ TAVSİYE VERME AMACI TAŞIMAMAKTA OLUP DİJİTAL VARLIKLARIN ALINMASINA, SATILMASINA VEYA BU VARLIKLARIN ELDE TUTULMASINA YÖNELİK BİR TEKLİF OLARAK DA DEĞERLENDİRİLMEMELİDİR. SABİT COINLER DE DÂHİL OLMAK ÜZERE TÜM DİJİTAL VARLIKLAR YÜKSEK DERECEDE RİSK İÇERİR, BÜYÜK FİYAT DALGALANMALARI SERGİLEYEBİLİR VE HATTA TAMAMEN KIYMETSİZ HÂLE GELEBİLİRLER. DİJİTAL VARLIKLARLA AL-SAT YAPMANIN VEYA BU VARLIKLARA SAHİP OLMANIN SİZİN İÇİN UYGUN OLUP OLMADIĞINI, KENDİ FİNANSAL DURUMUNUZ ÇERÇEVESİNDE DİKKATLİCE DEĞERLENDİRMENİZ GEREKLİDİR. KİŞİSEL DURUMUNUZ VEYA KOŞULLARINIZA İLİŞKİN SORULARINIZ İÇİN LÜTFEN KENDİ HUKUK/VERGİ/YATIRIM UZMANINIZA DANIŞIN.
© 2023 OKX. Bu makalenin tamamı çoğaltılabilir, dağıtılabilir veya bu kullanımın ticari olmaması koşuluyla makaleden 100 kelime veya altında alıntı yapılarak kullanılabilir. Makalenin tamamının herhangi bir şekilde çoğaltılması veya dağıtılmasın halinde şu ibareye açıkça yer verilmesi gereklidir: “Bu makalenin telif hakkı © 2023 OKX’e aittir ve izin alınarak kullanılmıştır.” Alıntılarda ise makalenin adı belirtilmeli ve makaleye atıfta bulunmalıdır; örneğin “Makale Adı, [varsa yazar adı], © 2023 OKX.” Bu makaleden herhangi bir şekilde türetilen çalışmalara veya makalenin başka şekilde kullanılmasına izin verilmez.
