DAI, değeri hep bir ABD doları olacak şekilde tasarlanmış merkeziyetsiz bir sabit coin’dir. MakerDAO adlı merkeziyetsiz otonom organizasyon (DAO) tarafından Ethereum blok zinciri üzerinde geliştirilmiştir. Proje, MakerDAO kurucusu Rune Christensen tarafından 2014’te öne sürülen merkeziyetsiz, şeffaf ve teminat destekli bir sabit coin oluşturma fikrine dayanır.
Single-Collateral Dai adlı ilk DAI sürümü Aralık 2017’de piyasaya çıktı ve ilk başta yalnızca Ethereum (ETH) tarafından destekleniyordu. Zamanla evrim geçiren Dai Sabit Coin Sistemi, sabit coin teminatı olarak farklı varlıkların kullanılmasını destekleyen Çok Teminatlı Dai sistemine dönüştü.
DAI, kripto ekosisteminde en yaygın olarak kullanılan merkeziyetsiz sabit coinlerden biri olarak popülerlik kazandı. DAI bir itibari para birimine sabitlenmek yerine teminat güvencesiyle sunulduğu için şeffaflık ve erişilebilirlikten ödün vermeksizin değerini koruyabilir.
İtibari para birimi rezervleriyle desteklenen Tether (USDT) ve USD Coin (USDC) gibi geleneksel sabit coinlerin aksine DAI teminatla desteklenir. Daha açık ifade etmek gerekirse teminatlandırılmış borç pozisyonu (CDP) denen bir akıllı sözleşmeye yatırılan Ethereum veya başka ERC-20 tokenleri ile desteklenir.
DAI nasıl çalışır?
DAI’nin temelinde yatan teknoloji karmaşık olsa da birkaç önemli bileşene ayrılarak özetlenebilir.
DAI teknolojisinin ilk bileşeni CDP akıllı sözleşmesidir. Bu akıllı sözleşme DAI sabit coininin desteklenmesi amacıyla varlıkların teminatlandırılması için kullanılır. Kullanıcılar bir CDP’ye Ethereum veya başka ERC-20 tokenleri yatırıp karşılığında DAI kazanabilir.
Teminat değeri, çıkarılacak DAI’nin en az %150’si düzeyinde tutulur. Bu sayede sabit coinin her zaman yeterli teminat karşılığı olur ve fiyat istikrarı korunur.
DAI teknolojisinin ikinci bileşeni istikrar mekanizmasıdır. Bu mekanizma DAI fiyatının hep bir ABD doları kalmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. DAI fiyatı bir ABD dolarını geçerse MakerDAO sistemi CDP’lerin faiz oranını indirerek kullanıcıları daha fazla DAI oluşturmaya teşvik eder.
DAI fiyatı bir ABD dolarının altına düşerse MakerDAO sistemi CDP’lerin getiri oranını artırarak kullanıcıları DAI satın almaya teşvik eder. Bu mekanizma DAI fiyatının zaman içinde istikrarını korumasını sağlar.
DAI teknolojisinin üçüncü bileşeni yönetişim sistemidir. Bu sistem MakerDAO platformunun yönetimi ve geleceğiyle ilgili kararların alınması için kullanılır. DAI yönetişim tokeni olan herkes yönetişim sistemine katılabilir.
Merkeziyetsiz ve şeffaf olacak şekilde tasarlanan sistemde her kullanıcının verdiği oyun ağırlığı, sahip olduğu DAI miktarı ile doğru orantılıdır. İstikrar mekanizmasında değişiklik yapılması veya yeni teminat türleri eklenmesi gibi platform değişiklikleri konusunda alınan kararlar yönetişim sisteminin sorumluluğundadır.
DAI teknolojisinin son bileşeni bizzat Ethereum blok zinciridir. DAI, sabit coinin oluşturulup yönetilmesi için güvenli ve merkeziyetsiz bir platform sağlayan Ethereum blok zinciri üzerinde geliştirilmiştir. DAI sisteminin kalbinde yatan akıllı sözleşmeleri depolayıp kullanıcılar arası işlemleri gerçekleştirme işlevi Ethereum blok zinciri tarafından görülür.
DAI ne için kullanılır?
DAI sabit coini kripto para ekosisteminde çeşitli amaçlar için kullanılır. Öne çıkan kullanım alanlarından biri değişim aracı olmasıdır. Diğer tüm para birimleri gibi mal veya hizmet alıp satmak için kullanılabilir. Ayrıca fiyat istikrarı sayesinde Bitcoin (BTC) ve Ethereum (ETH) gibi dalgalı kripto para birimlerine cazip bir alternatif haline geldiği için tasarruf aracı olarak da kullanılabilir.
DAI’nin bir diğer kritik işlevi de merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarına erişim sağlamasıdır. DeFi, blok zinciri teknolojisini kullanarak merkeziyetsiz, şeffaf, herkesin erişebileceği finansal uygulamalar geliştirmeye yönelik yeni ve hızla büyüyen bir alandır.
DAI, diğer kripto para birimlerinin aksine fiyat oynaklığından etkilenmeyen istikrarlı bir değere sahip olduğu için birçok DeFi uygulaması tarafından sabit coin olarak kullanılır. DAI bu nedenle borç verme, ödünç alma ve al-sat dahil çeşitli DeFi uygulamalarında kullanılmaktadır.
DAI tokeninin kendisi MakerDAO platformunun yönetişimi için kullanılır. DAI sahipleri MakerDAO yönetişim sistemine katılarak platformun geleceğine ilişkin teklif ve kararlara ilişkin oy verebilir. Merkeziyetsiz ve şeffaf olacak şekilde tasarlanan yönetişim sistemi sayesinde herkes DAI token edinerek söz hakkı elde edebilir.
Kurucular hakkında
MakerDAO’nun kurucuları Rune Christensen ve Andy Milenius’tur.
Rune Christensen, MakerDAO CEO’su ve kurucu ortağıdır. Daha önce bir web geliştirme ve tasarım ajansı kurmuş olan Christensen, tasarım ve girişimcilik alanlarında deneyime sahiptir. DAI ve MakerDAO platformunun arkasındaki itici güç Christensen olmuştur.
Ortak kuruculardan olan Andy Milenius, MakerDAO’nun CTO’suydu. Daha önce Google’da ve çeşitli start-up’larda çalışan Milenius, yazılım mühendisliği kökenlidir. Sistemin omurgasını oluşturan akıllı sözleşmeler dahil olmak üzere MakerDAO platformunun teknik tasarımından sorumlu olan Milenius, 2019 yılında şirketten ayrıldı.
MakerDAO ekibi, teminat destekli ve değeri hep bir ABD doları kalacak şekilde tasarlanmış devrim niteliğinde bir sabit coin geliştirdi. Blok zinciri teknolojisine hakim olan ekip, birkaç yıldır merkeziyetsiz bir sabit coin konsepti üzerine çalışmaktadır.
Blok zinciri topluluğunda büyük saygı uyandıran MakerDAO ekibi, birçok ödül ve övgüye layık görülmüştür. Bunlara ek olarak MakerDAO platformu dünyanın en yenilikçi ve etkili blok zinciri projelerinden biri olarak kendini kabul ettirmiştir.
