Đồ Thị Không Tuần Hoàn Có Hướng (Directed Acyclic Graph) Là Gì?
Kể từ khi blockchain được tạo ra, công nghệ này không ngừng chứng minh cho nhân loại thấy tính ưu việt của nó so với công nghệ được sử dụng trong ngân hàng truyền thống. Mặc dù phải mất một thời gian dài, các tổ chức tài chính cuối cùng cũng bắt đầu chú ý đến blockchain. Tuy nhiên, công nghệ blockchain không phải là phần duy nhất của công nghệ tiến hóa xuất hiện từ không gian fintech.
Nhiều người trong thế giới tài chính coi Đồ thị không tuần hoàn có hướng (DAG) là một phần khác của công nghệ mang tính cách mạng. Trong khi nhiều người liên kết công nghệ này với blockchain, DAG là một công nghệ với những giải pháp riêng, biệt lập với blockchain. Một số người thậm chí còn coi DAG như một giải pháp thay thế cho blockchain. Bài viết này sẽ giải thích DAG là gì, cách thức hoạt động của DAG, và so sánh nó với công nghệ blockchain.
DAG so với công nghệ blockchain
Đồ thị không tuần hoàn có hướng, hay DAG, là một công cụ cấu trúc hoặc mô hình hóa dữ liệu mà một số loại tiền điện tử sử dụng thay vì blockchain. DAG thường được gọi là “sát thủ blockchain” vì một số người tin rằng công nghệ này có thể lật đổ blockchain. Điều này có thực sự xảy ra hay không thì vẫn cần thời gian giải đáp. Công nghệ blockchain hiện là công nghệ chính được sử dụng trong ngành công nghiệp tiền điện tử.
Kiến trúc DAG
Kiến trúc DAG dựa trên các vòng tròn và đường thẳng. Mỗi vòng tròn (đỉnh) đại diện cho các hoạt động cần được thêm vào mạng. Trong khi đó, mỗi dòng (cạnh) thể hiện thứ tự các giao dịch được phê duyệt. Các dòng chỉ đi theo một hướng, là nguồn gốc của cái tên Đồ thị không tuần hoàn có hướng. DAG có hưởng vì các dòng chỉ đi theo một hướng và không tuần hoàn vì các đỉnh không tự lặp lại.
Cấu trúc dữ liệu này thường được sử dụng để lập mô hình dữ liệu vì DAG cho phép người dùng quan sát mối quan hệ giữa nhiều biến. Các nhà nghiên cứu cũng có thể xác định các biến tác động lẫn nhau như thế nào. Trong tiền điện tử, khả năng này của DAG có thể giúp các dự án đạt được sự đồng thuận trong mạng lưới tiền điện tử phân tán.
Cũng cần lưu ý rằng các giao dịch không được tập hợp thành các khối mà được xây dựng chồng lên nhau. Điều này cải thiện đáng kể tốc độ giao dịch so với blockchain.
Sự khác biệt giữa DAG và blockchain là gì?
DAG và blockchain hầu hết đóng vai trò giống nhau trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Tuy nhiên, vẫn có những khác biệt lớn giữa hai công nghệ. Ví dụ, DAG không tạo khối như blockchain. DAG chỉ đơn giản là xây dựng các giao dịch trên các giao dịch trước đó, như đã đề cập ở trên.
DAG cũng được tạo thành từ các vòng tròn và đường thẳng, trái ngược với các khối. Đây là lý do tại sao các blockchain trông giống như một chuỗi các khối, trong khi các DAG trông giống như một biểu đồ.
Công nghệ DAG hoạt động như thế nào?
Để giải thích cách thức hoạt động của công nghệ DAG, tất cả những gì chúng ta cần làm là tóm tắt các điểm đã giải thích ở trên. Như đã đề cập ở trên, các hệ thống dựa trên DAG bao gồm các vòng tròn và đường thẳng. Mỗi vòng tròn (hoặc đỉnh) đại diện cho một giao dịch và các giao dịch được xây dựng chồng lên nhau.
Nếu người dùng muốn thực hiện giao dịch, họ cần xác nhận giao dịch đã được gửi trước giao dịch của họ. Các giao dịch được thực hiện trước giao dịch của bạn được gọi là “tip”. Tip là giao dịch chưa được xác nhận, nhưng để gửi thực hiện giao dịch của bạn, trước tiên bạn phải xác nhận tip.
Sau đó, giao dịch của bạn sẽ trở thành tip mới. Người thực hiện giao dịch sau bạn phải xác nhận tip này của bạn mới có thể thực hiện giao dịch của mình. Bằng cách này, cộng đồng xây dựng hết lớp giao dịch này đến lớp giao dịch khác giúp tiếp tục phát triển hệ thống.
Công nghệ DAG cũng có một hệ thống ngăn chi tiêu gấp đôi. Khi các nút xác nhận các giao dịch cũ hơn, chúng sẽ đánh giá toàn bộ đường dẫn trở lại giao dịch đầu tiên. Làm như vậy, các nút có thể xác nhận rằng số dư là đủ và mọi thứ đều theo thứ tự.
Người dùng xây dựng trên đường dẫn không hợp lệ có nguy cơ bị bỏ qua giao dịch của chính họ. Ngay cả khi giao dịch của họ là hợp pháp, nó vẫn có thể bị bỏ qua nếu số dư không được kiểm tra do các giao dịch trước đó. Điều này sẽ chỉ xảy ra nếu các giao dịch trong quá khứ không hợp pháp.
DAG dùng để làm gì?
DAG chủ yếu được sử dụng để xử lý các giao dịch hiệu quả hơn blockchain. Vì không có khối nên không có thời gian chờ đợi liên quan đến giao dịch. Điều này cho phép người dùng gửi bao nhiêu giao dịch tùy thích. Tất nhiên, họ phải xác nhận cái cũ trước khi chuyển sang cái mới.
DAG cũng tiết kiệm năng lượng vì chúng không dựa vào khai thác truyền thống. Các blockchain sử dụng thuật toán đồng thuận PoW đòi hỏi rất nhiều năng lượng. Trong khi đó, các loại tiền điện tử sử dụng DAG vẫn yêu cầu thuật toán đồng thuận PoW, nhưng chỉ tiêu thụ một phần nhỏ năng lượng.
DAG cũng rất hữu ích trong việc xử lý các khoản thanh toán vi mô. Là một sổ cái phân tán, các blockchain có thể gặp khó khăn với các khoản thanh toán vi mô và phí giao dịch thường lớn hơn nhiều so với bản thân khoản thanh toán. Với DAG, không cần phí xử lý, chỉ cần một khoản phí nút nhỏ. Ngay cả khi có nghẽn mạng thì mức phí này cũng không tăng.
Loại tiền điện tử nào sử dụng DAG?
Mặc dù nhiều người tin rằng DAG hiệu quả hơn blockchain, nhưng chỉ một số ít dự án vẫn đang sử dụng DAG. Một ví dụ là IOTA — một dự án có tên là từ viết tắt của Internet Of Things Application (Ứng dụng Internet Vạn Vật).
Ra mắt vào năm 2016, IOTA (MIOTA) được biết đến với tốc độ giao dịch nhanh, khả năng mở rộng, bảo mật, quyền riêng tư và tính toàn vẹn dữ liệu tuyệt vời. IOTA sử dụng các nút và mớ, là sự kết hợp của nhiều nút được sử dụng để xác thực các giao dịch. Để giao dịch của họ được chấp thuận, người dùng cần xác minh hai giao dịch khác.
Do đó, tất cả người dùng đều tham gia vào thuật toán đồng thuận nên mạng được phi tập trung hóa hoàn toàn.
Một dự án khác sử dụng DAG thay vì blockchain là Nano.
Nano không phải là một dự án DAG thuần túy mà kết hợp DAG và công nghệ blockchain. Tất cả dữ liệu được gửi và nhận thông qua các nút và mỗi người dùng có ví riêng của họ, đó là nơi blockchain xuất hiện. Khi thực hiện giao dịch, cả người gửi và người nhận đều phải xác minh khoản thanh toán. Nano cũng được biết đến với tốc độ giao dịch nhanh, khả năng mở rộng, bảo mật, quyền riêng tư cao và phí giao dịch bằng không.
Ưu và nhược điểm của DAG
Giống như blockchain, DAG cũng có những ưu điểm và nhược điểm riêng như:
Ưu điểm
Tốc độ: DAG không bị hạn chế bởi thời gian khối, vì vậy bất kỳ ai cũng có thể xử lý giao dịch của mình bất kỳ lúc nào. DAG không có giới hạn đối với số lượng giao dịch, chỉ có bắt buộc phải xác nhận các giao dịch trước đó.
Không tính phí: Vì không có khai thác nên DAG cũng không có phí đóng vai trò là phần thưởng cho người khai thác. Như đã nói, một số DAG yêu cầu một khoản phí nhỏ cho các loại nút đặc biệt. Phí thấp hoặc bằng không đặc biệt hữu ích cho các giao dịch vi mô.
Không khai thác: DAG không sử dụng thuật toán đồng thuận PoW giống như blockchain. Kết quả là chúng tiêu tốn ít năng lượng hơn và lượng khí thải carbon của chúng là rất nhỏ.
Khả năng mở rộng quy mô: Không có thời gian chặn, không có thời gian chờ đợi lâu, vì vậy DAG không gặp phải các vấn đề về khả năng mở rộng.
Nhược điểm của DAG
Các vấn đề về phi tập trung hóa: Một số giao thức sử dụng DAG có một số yếu tố tập trung nhất định. Nhiều người đã chấp nhận đây như một giải pháp ngắn hạn để khởi động mạng. Tuy nhiên, DAG vẫn chưa đạt đến thời điểm có thể phát triển mạnh mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba. Nếu không có những can thiệp này, DAG có thể dễ dàng bị tấn công.
Chưa được thử nghiệm trên quy mô lớn: Một nhược điểm khác là tiền điện tử dựa trên DAG vẫn chưa được sử dụng rộng rãi. Không có dữ liệu để sao lưu các khả năng được cho là của DAG, rất khó để biết chắc DAG sẽ hoạt động như thế nào.
DAG có thể thay thế blockchain không?
DAG là một phần công nghệ thú vị và mang tính cách mạng. Mặc dù mang lại những lợi thế như phí thấp hơn và khả năng mở rộng lớn hơn blockchain, DAG vẫn chưa thực sự phát triển. DAG vẫn có những điểm yếu ngăn cản khả năng thực sự thách thức công nghệ blockchain.
Công nghệ này vẫn được coi là còn non trẻ và những hạn chế cũng như khả năng của nó vẫn chưa được khám phá hết. Những lợi thế của DAG chắc chắn đầy hứa hẹn và có được sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và các nhà phát triển. Tuy nhiên, liệu công nghệ DAG có thay thế blockchain trong tương lai hay không vẫn thì vẫn là câu hỏi mà chỉ thời gian mới có thể trả lời.
Câu hỏi thường gặp
Đồ thị không tuần hoàn có hướng (DAG) là gì?
DAG là một loại mạng xử lý dữ liệu chủ yếu được sử dụng cho tiền điện tử. Nó thực hiện các nhiệm vụ tương tự như công nghệ blockchain, mặc dù theo một cách rất khác.
Ví dụ về DAG là gì?
Một ví dụ về DAG là IOTA, nơi bất kỳ ai cũng có thể thực hiện bao nhiêu giao dịch tùy thích. Để giao dịch của mình được chấp thuận, người dùng phải xác minh hai giao dịch khác. Những giao dịch khác này được thực hiện bởi những người dùng khác và sau khi được xác minh, chúng cho phép người dùng ban đầu xây dựng trên chúng.
DAG dùng để làm gì?
DAG được sử dụng để xử lý các giao dịch trong ngành công nghiệp tiền điện tử. Nó cho phép người dùng tiền điện tử thực hiện thanh toán và xác minh thanh toán cho nhau để giao dịch của họ được xử lý.
DAG có tốt hơn blockchain không?
DAG có một số yếu tố khiến nó tốt hơn blockchain ở một số khía cạnh. DAG nhanh hơn, rẻ hơn và có khả năng mở rộng hơn. Tuy nhiên, DAG cũng chưa được thử nghiệm ở quy mô lớn và không thể chạy nếu không có một số mức độ tập trung nhất định.
Cardano có sử dụng DAG không?
Không, Cardano không sử dụng DAG. Cardano chạy blockchain của riêng mình, được sử dụng để thanh toán, khởi chạy hợp đồng thông minh, ứng dụng phi tập trung, v.v.
Những loại tiền điện tử nào sử dụng DAG?
Một số loại tiền điện tử nổi tiếng nhất sử dụng DAG là IOTA, Obyte và Nano. Trong tương lai, nhiều dự án có thể thử công nghệ này. Tuy nhiên, hiện tại, hầu hết các dự án đều dựa vào blockchain.
