DYOR Nedir?
DYOR, “kendi araştırmanı yap” ifadesinin kısaltmasıdır. DYOR, kriptonun bireysel ruhunu somutlaştırarak, her bireyi işlem stratejisine göre doğru seçimleri yaptığından emin olmak için belirli kripto tokenlerini alma, satma veya tutma konusunda kendi araştırmasını yapmaya teşvik eder.
DYOR konseptini tam olarak anlamak için gelin, geleneksel yatırım örneğini kullanalım. Tıpkı bir yatırım firmasının likit varlıklarının belirli bir yüzdesini belirli bir şirkete yatırmadan önce onun hakkında derinlemesine bir analiz yapması gibi, yatırımcılar da herhangi bir yeni kripto pozisyonu açmadan önce aynı derecede kapsamlı bir durum tespiti yapmalıdır.
Başlangıç olarak, bir sonraki kripto işleminizi kilitlemeden önce göz önünde bulundurmanız gereken bazı temel sorular bulunur:
Kripto projesinin çözmeye çalıştığı çözüm önerilerine inanıyor muyum?
Şirketin mevcut pazarda rekabet avantajına sahip olduğunu düşünüyor muyum?
Projenin kurucuları iyi bir üne sahip mi?
Şirket kritik bölgeler için yasal gereklilikleri yerine getiriyor mu? (ABD, AB ve Birleşik Krallık)
Bu makalede bu sorulardan bazılarına nasıl yaklaşabileceğinizi açıklayacağız. Amaç, yaptığınız araştırmayı belirli bir çerçeveye oturtmanıza yardımcı olmaktır; böylece değerleriniz, hedefleriniz ve risk iştahınızla uyumlu alım satım kararları verebilirsiniz.
DYOR, Kriptoda Neden Önemlidir?
Kripto para teknolojisi ve piyasaları; tahviller, hisse senetleri veya nakit banka mevduatları gibi geleneksel finans seçenekleriyle karşılaştırıldığında dalgalı olabilir. Teknolojik gelişmeler, mevzuat değişiklikleri ve piyasa duyarlılığı gibi çeşitli faktörler bir dijital paranın değerini etkileyebilir.
Kripto dünyası para kazanmak için mükemmel fırsatlar sunar; tabii kartlarınızı doğru oynarsanız. Ancak, kripto dolandırıcılığı hızla zengin olma vaatlerinde bulunarak bundan yararlanır. Elbette vaatleri insanları çekmek için tasarlanmış tamamen sahte vaatlerdir.
Çevrim içi suçlular heyecan yaratarak fırsatı kaçırma korkusunu (FOMO) kendi avantajlarına kullanırlar. Fırsatın hemen kaçırılabileceği için acele edilmesi gerektiğini iddia ederek “ya şimdi ya hiç” hissi yaratırlar. Sektöre yeni giren ve tehlikenin farkında olmayanlar da bu aldatmacanın içine çekilirler. Dalgalanma hikâyelerini ve fırsatı kaçırmadan yakalamanın önemini dinledikleri için de bundan etkilenirler. Dikkatli olmayı, risk değerlendirmesi yapmayı ve bilinçli kararlar vermeyi unuturlar. Dolandırıcılar, kişilerin paralarını çalmak için bu bilgileri kendi avantajına kullanırlar. Onlar daha dolandırıldıklarını anlamadan, dolandırıcı çoktan gitmiştir bile.
DYOR görüşünü benimseyerek bir varlığın büyüme potansiyelini kendiniz değerlendirerek anlayabilirsiniz. İlk olarak şeffaflık eksikliği, düşük likidite veya zayıf güvenlik protokolleri gibi varlıklarınıza zarar verebilecek tüm tehlike işaretlerini tespit etmeye başlayacaksınız. Böylece, piyasa katılımcıları hakkında okuma yaparak edindiğiniz bilgiler sayesinde bir trader olarak kendinizi geliştireceksiniz.
DYOR’un ek bir faydası da portföyünüzü çeşitlendirerek ona olan güveninizi artırmasıdır. İnandığınız birden fazla kripto projesinde pozisyon açtığınızda, riski azaltır ve olası kayıpları birden fazla varlığa yaymış olursunuz.
2023 yılında kripto para piyasasının kurumsal oyuncuların ilgisinde çarpıcı bir yükseliş görmesi, piyasa koşullarında büyük bir değişikliğe işaret ediyor. Hedge fonlardan büyük finans kuruluşlarına kadar kurumsal katılımdaki bu artış daha fazla sermaye, daha katı kurallar ve daha fazla piyasa istikrarı ve büyümesi gereksinimi ile sonuçlandı.
Bu nedenle, bireysel traderların daha gelişmiş araştırma taktikleri kullanmaları gerekir. Kurumsal katılımın piyasa likiditesi, fiyat oynaklığı ve farklı kripto paraların uzun vadeli istikrarı üzerindeki etkilerini anlamak çok önemlidir. Bu da piyasa davranışlarının, devlet düzenlemelerinin ve kripto projelerinin teknolojik gücünün daha kapsamlı bir şekilde incelenmesini gerektirir.
DYOR Kontrol Listeniz
Bir varlığın yararlarını ve risklerini tam olarak anlamak için finans alanında bir dereceye sahip olmanız gerekmez; projenin temel vizyonu ve çözmeyi amaçladığı sorun hakkında bilgi edinmek için projenin teknik dokümanını okuyabilirsiniz. Aslında, kaliteli bir belgenin neye benzemesi gerektiğine dair bir ölçüt elde etmek için Bitcoin, Ethereum ve Solana gibi yerleşik kripto para birimlerinden birkaç teknik doküman okumak faydalı olabilir.
Varlığın Pazardaki Farkını Anlayın
Varlığın özelliklerini ve mevcut piyasa ekosistemine nasıl uyduğunu anlamanın yanı sıra projenin rakiplerine göre avantajları olup olmadığını düşünmek akıllıca olacaktır. Mevcut teknolojilerin yakın gelecekte bu projenin teknik temelini geçersiz kılıp kılmayacağını araştırmak da aynı derecede önemlidir.
Piyasa Duyarlılığı Hakkında Fikir Edinin
Forumlara, sosyal medyaya ve diğer bilgi kaynaklarına bakarak kripto paraya yönelik genel piyasa duyarlılığını kontrol edin. Piyasa eğilimlerini ve fiyatı hangi makro faktörlerin etkilediğini belirlemek için fiyat geçmişine ve grafik modellerine göz atın. CryptoPanic veya CoinGecko gibi araçlar haberleri ve duyarlılık analizlerini toplamak için idealdir.
Kurucuları ve Ekibi Araştırın
Proje ekibinin arka planını, deneyimini ve geçmişini öğrenin. Kripto para veya blok zinciri alanında daha önce deneyimleri olup olmadığını ve sektörde sağlam bir üne sahip olup olmadıklarını kontrol edin. Ayrıca Linkedin hesaplarına bakabilir ve kimlik bilgilerini de kontrol edebilirsiniz.
Benimseme ve Kullanımı İnceleyin
Varlığın gerçek dünyadaki işlemler için kullanılıp kullanılmadığını ve daha geniş çapta benimsenme potansiyeli olup olmadığını göz önünde bulundurun. Burada, aktif kullanıcı sayısına, günlük işlemlere ve genel topluluk katılımına bakmak faydalı olacaktır. Gerçek dünyada benimsenme ve kullanımı takip etmek için Chainalysis veya benzeri blok zinciri analiz araçlarını kullanmak isteyebilirsiniz.
Yönetmeliklerden Haberdar Olun
Ülkenizdeki veya bölgenizdeki kripto para düzenlemelerinin durumunu kontrol edin. Bazı piyasalarda al-sat işlemleri veya likiditeyi kısıtlayabilecek düzenlemelerin yolda olup olmadığını öğrenin. Belirli kripto paralar belirli bölgelerde kısıtlanmış veya yasaklanmış olabilir, bu nedenle herhangi bir yasal veya uyumluluk sorununun farkında olmak önemlidir.
Kendi Araştırmanızı Yapmazsanız Ne Olur?
Araştırma yapmazsanız, yanlış kaynağa güvenme ve varlıklarınızı kaybetme riskiniz daha yüksek olur. Her etkinlik araştırmaya değerdir, ancak sadece bazıları güçlü fırsatlar sunar. Hangisinin doğru seçim olduğunu bulmak sizin sorumluluğunuzdur. Birçok dolandırıcılığı fark etmek zordur, özellikle de dolandırıcılar deneyimliyse.
(Kaynak: Traders of Crypto)
Elbette bu, projelerini abartan herkesin dolandırıcı olduğu anlamına gelmez. Aslında, meşru projeler bile bazen çok şey vaat eder. Proje meşru ancak zayıfsa, her şekilde başarısız olabilir. Öte yandan dolandırıcıların vaatleri yerine getirme gibi bir niyetleri olmaz. Sizi heyecanlandırmak için “shilling” adı verilen agresif pazarlama faaliyetlerinde bulunurlar.
Dolandırıcılar, yatırımcıların duygularıyla oynamanın hedeflerine ulaşmanın en iyi yolu olduğunu bilirler. Heyecan sizi ele geçirdiğinde sonuçlarını nadiren düşünürsünüz.
DeFi alanında, 2023 yılı da “rug pull” (likidite havuzunun boşaltılması) adı verilen dolandırıcılık türünden nasibini aldı. Bu eylemler, proje sahiplerinin katılımcıları çekmek için projelerini tanıtmalarını ve ardından parayı alıp kaçmalarını içerir. Bunlara örnek olarak aşağıdakileri verebiliriz:
Fintoch: Mayıs 2023’ün başında, bir DeFi platformu olan Fintoch, müşterilerinden 31,6 milyon dolar çalarak bir likidite havuzu boşaltma (rug pull) işlemi gerçekleştirdi. Fintoch, yanıltıcı bir şekilde Morgan Stanley’in kendisine destek verdiğine dair reklam yapmış ve günlük bazda %1 gibi abartılı getiriler vaat etmişti. Sonunda, Fintoch’un CEO’sunun sadece ücretli bir aktör olduğu anlaşıldı.
Arbitrum’da Jimbo Protokolü: Bu proje, likidite havuzu boşaltma nedeniyle 7,5 milyon dolarlık bir mali gerileme yaşadı. Bu meblağ, sadece 2023’ün Mayıs ayında dolandırıcılık ve likidite havuzu boşaltma nedeniyle kaybedilen toplam 54 milyon $’lık tutar oluşturan en büyük 10 kayıp içinde yer aldı.
BNB’de Deus Finance: DeFi ortamında yaygın bir dolandırıcılık türü olan bir akıllı sözleşme istismarında 6 milyon $’dan fazla para ortadan yok edildi. Bu hırsızlık vakası, 2023 yılı boyunca kripto endüstrisinde yaşanan daha büyük hırsızlık ve ihlal trendinin bir parçasıydı.
Sonuç
Kripto alanında ve işlemlerinde yeniyseniz bu değişken dünyaya başlarken bilmeniz gereken en önemli ifade “DYOR” olabilir. İlk pozisyonlarınızı alırken dikkatli bir durum tespiti ve akıllı risk yönetiminin yerini hiçbir şey tutamaz.
SSS
Kriptoda DYOR Nedir?
DYOR, “kendi araştırmanı yap” ifadesinin kısaltmasıdır. Traderların bir projeye dalmadan önce güvenilir kaynaklar kullanarak araştırma yapmalarında ısrar eder. Bu terim, kripto sektöründe sayısız dolandırıcılığın ortaya çıktığı 2016/2018 ICO çılgınlığının ardından ortaya çıktı.
DYOR Bir Coin Midir?
Hayır, DYOR, coin değildir. Sadece yatırımcılara kripto endüstrisindeki her şeye akılsızca güvenmemeleri gerektiğini hatırlatır. Bu, özellikle karşılaşılan teklifler gerçek olamayacak kadar iyi görünüyorsa geçerlidir.
DYOR, Hisse Senetleri Bağlamında Ne Anlama Gelir?
Kriptoda olduğu gibi, hisse senedi yatırımında da DYOR son derece önemlidir. Bu sektörde de aynı anlama gelir; yani, paranızı riske atmadan önce kendi araştırmanızı yapmanız gerektiğini belirtir.
HODL Terimi Ne Anlama Gelir?
HODL (Canın Pahasına Tut): Traderlara varlıklarını satmamalarını öneren bir terimdir.
FOMO Ne Anlama Gelir?
FOMO, “fırsatı kaçırma korkusu” ifadesinin kısaltmasıdır. Finans endüstrisinde traderların satın alma telaşını tanımlayan bir başka kısaltmadır. Bu durum, yatırımcıların büyük bir fırsatı kaçırma korkusuyla pozisyon açmak için acele etmek zorunda hissettiklerini gösterir.
