Polkadot หรือที่เรียกกันโดยทั่วไปว่า "บล็อกเชนของบล็อกเชน" เป็นโปรโตคอลเมตาเลเยอร์ 0 ยุคใหม่ และเป็นบล็อกเชนแบบโอเพ่นซอร์สที่เปิดตัวขึ้นในเดือนพฤษภาคม 2020 เพื่อต่อยอดวิสัยทัศน์กว้างๆ ที่ต้องการให้ Web3 มีความปลอดภัย ยืดหยุ่น และยุติธรรม โดยมี DOT เป็นเหรียญดั้งเดิมและเป็นโทเค็นกำกับดูแล
บล็อกเชนนี้เป็นสิ่งที่ควบรวมเครือข่ายบล็อกเชนเลเยอร์ 1 ดั้งเดิมที่สร้างขึ้นโดยเฉพาะซึ่งเรียกว่า Parachain และบล็อกเชนภายนอกอื่นๆ เข้าด้วยกัน (เชื่อมต่อโดยใช้เทคโนโลยีเชื่อมโยงอันแปลกใหม่ไม่เหมือนใคร) ทำให้บล็อกเชนทั้งสองแบบสามารถทำงานกับข้อมูลปริมาณมหาศาลไปพร้อมๆ กันได้อย่างราบรื่น
Parachain และบล็อกเชนภายนอกสามารถโต้ตอบกันได้อย่างอิสระ จึงทำให้บล็อกเชนทั้งสองแบบทำงานร่วมกันได้ ซึ่งเป็นการเลิกใช้การออกแบบบล็อกเชนดั้งเดิมที่เป็นแบบไซโล เช่น Ethereum และ Bitcoin โดย Parachain สามารถประมวลผลธุรกรรมต่างๆ ในเวลาเดียวกันได้ เป็นการช่วยลดภาระการทำงานในเชนหลักพร้อมทั้งช่วยให้มีความสามารถในการปรับขนาดได้อย่างง่ายดายอีกด้วย
นอกจากนี้ Parachain ยังช่วยให้ผู้พัฒนาสามารถปรับแต่งบล็อกเชนของตัวเองได้ ทำให้สามารถเพิ่มประสิทธิภาพของ Parachain เพื่อใช้สำหรับกรณีใช้งานโดยเฉพาะด้วยโทเค็นดั้งเดิมของผู้พัฒนา
รีเลย์เชนเป็นเชนส่วนกลางของ Polkadot ซึ่งถือว่าเป็นหัวใจสำคัญของเครือข่าย โดยรีเลย์เชนถูกสร้างขึ้นโดยการนำเฟรมเวิร์ก Substrate มาใช้เพื่อสร้างบล็อกเชนแบบกำหนดเอง
รีเลย์เชนยังมีหน้าที่รับผิดชอบเกี่ยวกับการบำรุงรักษาความปลอดภัย ความสามารถในการทำงานร่วมกันแบบครอสเชน และกลไกฉันทามติที่ Polkadot เสนอให้ใช้ร่วมกัน รีเลย์เชนถูกออกแบบมาเพื่อจัดการกับฟังก์ชันย่อยขั้นต่ำ ซึ่งรวมถึง การกำกับดูแลและการเข้าร่วม Proof of Stake แบบวางเดิมพัน (NPoS) ของเครือข่าย ผู้ตรวจสอบและยืนยันทุกรายจะได้รับการสเตกบนรีเลย์เชน และทำการยืนยันธุรกรรมจาก Parachain ที่เชื่อมต่อ
ระบบนิเวศของ Polkadot ยังมี Parathread ซึ่งเป็น Parachain ตามรูปแบบการจ่ายตามการใช้งาน ทำให้มีราคาย่อมเยามากขึ้น Parachain และ Parathread ยังสามารถเชื่อมต่อและสื่อสารกับบล็อกเชนภายนอก เช่น Bitcoin หรือ Ethereum ผ่านบริดจ์ได้
เครือข่ายได้รับการรักษาความปลอดภัยโดยใช้กลไกฉันทามติของ NPoS ผู้ใช้สามารถเลือกที่จะเข้าร่วมในระบบฉันทามติในฐานะผู้เสนอชื่อหรือผู้ตรวจสอบและยืนยันได้
ผู้เสนอชื่อสามารถเลือกผู้ตรวจสอบและยืนยันที่น่าเชื่อถือเพื่ออัปเดตเครือข่าย ในขณะที่ผู้ตรวจสอบและยืนยันตรวจสอบการทำธุรกรรม ทั้งผู้เสนอชื่อและผู้ตรวจสอบและยืนยันจะสเตก DOT และรับรางวัลเป็นผลตอบแทน
DOT มีจุดประสงค์หลายอย่างภายในระบบนิเวศที่กว้างขวางของ Polkadot ไม่ว่าจะเป็นสกุลเงินที่ใช้เพื่อชำระค่าธรรมเนียมธุรกรรมเมื่อมีการส่งข้อมูลหรือโทเค็นข้ามเชน อีกทั้งยังสามารถใช้แทนโทเค็นกำกับดูแลที่ผู้ใช้สามารถสเตกเพื่อโหวตเกี่ยวกับอนาคตของ Polkadot ได้อีกด้วย
โทเค็น DOT ยังเป็นสกุลเงินที่จูงใจให้ผู้ใช้ต้องการรักษาความซื่อสัตย์สุจริตและตรวจสอบการรักษาความปลอดภัยของระบบ ผู้ใช้สามารถสเตก DOT เพื่อเข้าร่วมในกลไกฉันทามติของเครือข่ายได้ และการดำเนินการที่ขัดต่อเครือข่ายจะส่งผลให้สูญเสียสินทรัพย์ที่สเตกไว้
DOT ยังสามารถใช้ในการบอนด์ซึ่งเป็นประเภทหนึ่งของ Proof of Stake นักพัฒนาสามารถสร้าง Parachain ใหม่ได้ด้วยการบอนด์โทเค็น ในขณะที่การลบสินทรัพย์ที่บอนด์ไว้จะลบ Parachain ที่ล้าหลัง
ผู้ใช้เครือข่ายทั้งหมดจะต้องชำระค่าธรรมเนียมธุรกรรมด้วยโทเค็น DOT เมื่อใช้ทรัพยากรของ Polkadot โดยจะเรียกเก็บค่าธรรมเนียมนี้ก่อนการทำธุรกรรมและจะคำนวณตามรูปแบบค่าธรรมเนียมตามน้ำหนัก
ราคาและเศรษฐศาสตร์โทเค็นของ DOT
DOT เป็นโทเค็นเงินเฟ้อ จึงหมายความว่าไม่มีเพดานสูงสุดหรืออุปทานสูงสุด ทั้งนี้ DOT มีอัตราเงินเฟ้อประมาณ 10% โดยมีการสร้างโทเค็นใหม่เพื่อจูงใจผู้ตรวจสอบและยืนยัน เราสามารถโอน DOT เป็นเศษส่วนได้ โดยหน่วยที่เล็กที่สุดคือ 0.0000000001 DOT ซึ่งเรียกว่า Planck
แม้ว่าจะไม่มีอุปทาน DOT สูงสุดที่แน่นอน แต่ก็มีการสร้างโทเค็น DOT ขึ้นมา 10 ล้านเหรียญในระหว่าง Initial Coin Offering (ICO) ที่จัดขึ้นในเดือนตุลาคม 2017 โทเค็นถูกแจกจ่ายในลักษณะต่อไปนี้
- 50% ให้กับผู้ซื้อ ICO
- 30% ให้กับ Web3 Foundation เพื่อพัฒนา Polkadot และกิจกรรมอื่นๆ ของมูลนิธิ
- 11.6% เก็บไว้โดย Web3 Foundation สำหรับโปรเจกต์การระดมทุนในอนาคต
- 5% สำหรับรอบการขายส่วนตัวที่จัดขึ้นในปี 2019
- 3.4% สำหรับการขายโทเค็นอื่นที่จัดขึ้นในปี 2020
Web3 Foundation ดำเนินการขายแบบส่วนตัวสองรอบในเดือนมิถุนายน 2019 และกรกฎาคม 2020 ด้วยโทเค็นจำนวน 500,000 DOT และ 340,000 DOT ตามลำดับ นอกจากนี้ DOT ได้ทำการเปลี่ยนชื่อในวันที่ 21 สิงหาคม 2020 หลังจากการลงประชามติทั่วทั้งเครือข่าย เป็นผลให้ยอดคงเหลือ DOT ของผู้ถือที่มีอยู่ทั้งหมดเพิ่มขึ้นโดยอัตโนมัติ 100 เท่า
ดังนั้น อุปทาน DOT เดิม 10 ล้านเหรียญจึงเปลี่ยนไปเป็น 1 พันล้านเหรียญหลังมีการเปลี่ยนชื่อ รวมทั้งมูลค่าตลาดของโทเค็น DOT แต่ละเหรียญลดลง 100 เท่า เหตุการณ์นี้นิยมเรียกกันว่า "วันชำระในตลาด"
สิ่งสำคัญคือต้องทราบว่าในขณะที่อุปทานเริ่มต้นของ DOT พุ่งขึ้นเป็น 1 พันล้านหลังจากการวันชำระ อุปทานทั้งหมดของ DOT จะไม่ถูกจำกัด กล่าวอีกนัยหนึ่ง DOT มีอุปทานไม่จำกัด มีการออกโทเค็น DOT มากกว่า 1.248 พันล้านเหรียญ ณ เดือนตุลาคม 2022 ตามข้อมูลของ Polkastats ทั้งนี้ DOT เป็นไปตามแบบจำลองเงินเฟ้อที่การจัดหาโทเค็นจะเพิ่มขึ้น 10% ทุกปี
เกี่ยวกับผู้ก่อตั้ง
Polkadot เป็นโปรเจกต์สำคัญของ Web3 Foundation ซึ่งก่อตั้งโดย Gavin Wood, Peter Czaban และ Robert Habermeier ในปี 2017 โดย Web3 Foundation เป็นมูลนิธิไม่แสวงหาผลกำไรในสวิตเซอร์แลนด์ที่จัดตั้งขึ้นเพื่อสนับสนุนการวิจัย การพัฒนา และการระดมทุนของ Polkadot
Wood ซึ่งเป็นชื่อที่รู้จักกันดีในโลกของคริปโตและบล็อกเชนเป็นหนึ่งในผู้บุกเบิกเทคโนโลยีบล็อกเชน เขาเป็นผู้ร่วมก่อตั้งและอดีตซีทีโอของ Ethereum และเป็นผู้ก่อตั้ง Parity Technologies นอกจากนี้ Wood ได้บัญญัติศัพท์คำว่า Web 3 ในปี 2014
Wood ยังคิดค้น Whisper ซึ่งเป็นโปรโตคอลการสื่อสารแบบ P2P, ฉันทามติแบบ Proof-of-Authority และภาษาโปรแกรม Solidity ปัจจุบันเขาเป็นหัวหน้าฝ่ายริเริ่มนวัตกรรมเกี่ยวกับ Polkadot และ Substrate
Czaban สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาโทด้านวิศวกรรมจากมหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ดและเป็นผู้ร่วมก่อตั้ง Web3 Foundation และ Polkadot ร่วมกับ Wood ทั้งนี้ Czaban ดำรงตำแหน่งผู้อำนวยการฝ่ายเทคโนโลยีของ Web3 Foundation และสนับสนุนการสร้างเทคโนโลยีแบบกระจายรุ่นต่อไป
Habermeier คือ Thiel Fellow ที่มีประสบการณ์การวิจัยและพัฒนาอย่างกว้างขวางในด้านการเข้ารหัส ระบบกระจาย และเทคโนโลยีบล็อกเชน ในฐานะสมาชิกของ Rust Community มาอย่างยาวนาน Habermeier ยังเป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในด้านการใช้ Rust เพื่อพัฒนาโซลูชันที่มีประสิทธิภาพสูงและแบบคู่ขนาน
